Tabak: Risico's

Er bestaat geen drempel waaronder roken geen verhoogd risico op ziekte of een aandoening te wijten aan roken kan opleveren. Om dat risico te beperken is er maar één oplossing: stoppen met roken en blootstelling aan passief roken zoveel mogelijk vermijden.

Van zodra iemand regelmatig rookt, hebben de giftige stoffen in de rook (meer dan 4 000 chemische stoffen) een nefaste invloed op de gezondheid.

Lopen alle rokers hetzelfde risico?
De risico's hangen af van vijf factoren:

• de duurtijd of het aantal jaren dat je gerookt hebt;
• je dagelijks tabaksgebruik;
• de manier van roken: hoe groter de blootstelling aan tabak (diep en herhaaldelijk inhaleren, de sigaret tussen de lippen houden tussen elke inhalatie in) des te groter het risico;
• het soort tabaksproduct (sigaretten, sigaar, pijp);
• het teer- en nicotinegehalte.

Gezondheidsklachten waarmee rokers vaak te kampen krijgen
Bepaalde gezondheidsproblemen duiken min of meer snel op bij rokers.

De onderstaande klachten komen het vaakst voor, hoewel niet elke roker last heeft van al deze symptomen:

• aanhoudende vermoeidheid;
• herhaalde neus- en keelinfecties;
• hoesten en opgeven van vuile slijmen ’s ochtends;
• verlies van eetlust, afname van de smaakzin;
• vergeling van vingers en tanden;
• slechte adem;
• veroudering van de huid (meer en diepere rimpels);
• irritatie van de ogen;
• kortademigheid
• rauwe stem;
• tandvleesontsteking.

Wat zijn de gevolgen van roken voor de zwangerschap?
Roken heeft tal van nadelige invloeden op de zwangerschap. In de eerste plaats verhoogt het risico op een miskraam of vroeggeboorte bij rooksters. Vooral in de eerste levensweken van de foetus worden weefsels en organen gevormd en gaan giftige stoffen van de tabaksrook van het bloed van de moeder via de navelstreng doorheen de moederkoek over naar het ongeboren kindje.

Daardoor verhoogt het risico op een aantal aandoeningen bij dat kindje. Het risico op een kindje met open verhemelte (hazenlip) is bijvoorbeeld anderhalve keer hoger bij vrouwen die roken in de eerste twaalf weken van de zwangerschap. Ook hebben pasgeborenen van rokende moeders meestal een lager geboortegewicht, wat het risico op complicaties verhoogt.

Kinderen van wie de moeder rookte tijdens de zwangerschap, hebben een grotere kans op diabetes later in hun leven. Ze zouden ook zenuwachtiger zijn. Ze vertonen zelfs tekenen van ontwenningsverschijnselen, omdat ze in de moederschoot al aan nicotine verslaafd zijn geraakt.

Ernstige ziektes of gezondheidsproblemen te wijten aan het roken
Roken is verantwoordelijk voor 30% van de overlijdens ten gevolge van kanker, voor 75% van de overlijdens door aandoeningen van de luchtwegen en voor 25% van de hart- en vaatziekten.

• Kanker
  Kanker is in ons land de tweede belangrijkste oorzaak van overlijden na hart- en vaatziekten. Roken houdt verband met een derde van alle gevallen van kanker zodat jaarlijks in ons land duizenden mensen overlijden aan de gevolgen van een kanker die met roken te maken heeft! België heeft de hoogste longkankersterfte bij mannen in de Europese Unie. Ook tal van andere vormen van kanker komen vaker voor bij rokers. Bij ongeveer 30% van alle gevallen van kanker (leukemie, kanker van de mond, lip en keel, maag, blaas, lever, nieren, alvleesklier, baarmoederhals) speelt roken een rol.
  
  
• Aandoeningen van de luchtwegen
  Roken veroorzaakt ongeveer 80% van alle chronische obstructieve longziekten (COPD). De bekendste chronische longaandoeningen zijn bronchitis en emfyseem. Daarnaast hebben rokers meer last van infecties van het ademhalingsstelsel (zoals verkoudheden en griep) en hebben zij een verminderde longfunctie, waardoor ze sneller buiten adem raken.
  
  Voor meer informatie kan u terecht op de site van de VRGT, de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding.
  
  
• Hart-en vaatziekten
  Een roker heeft 2,5 keer meer kans om te sterven aan een hartziekte dan een niet-roker. Een hartaanval, hartfalen en angina pectoris (hartklem) bij rokers zijn erger en komen vaker voor. Daarnaast vergroot roken de kans op slagaderverkalking, wat leidt tot vaatziekten, zoals een beroerte of problemen met de bloedsomloop in de benen.
  Vrouwen die de contraceptiepil nemen en bovendien roken, verhogen hun kans op hart- en vaatziekten
  
  
• Nog andere gevolgen van het roken
  Roken is een risicofactor voor osteoporose (botontkalking). Die botontkalking verhoogt dan weer het risico op botbreuken die vooral op oudere leeftijd ernstige gevolgen kunnen hebben. Bij vrouwen die roken treedt de menopauze vaak vroeger in en bij beide geslachten neemt door roken de vruchtbaarheid af. Roken kan ook impotentie veroorzaken.
  
  Door tabaksgebruik vergroot de kans op maag- en darmzweren, diabetes, verlies van gehoor, psoriasis, huidrimpels en zelfs tandverlies (door paradontose).
  Twee oogaandoeningen worden door roken bevorderd: oogstaar (cataract of vertroebeling van de ooglens) en degeneratie van de macula (gele vlek; belangrijkste oorzaak van blindheid bij mensen ouder dan 50 jaar). In beide gevallen vermindert het gezichtsvermogen.

 

Nuttige link:
www.rookvrijezwangerschap.be
www.liguecardiologique.be

 

Bron: Stichting tegen Kanker