Steeds ouder, maar nooit oud

We worden allemaal steeds ouder. De levensverwachting blijft gestaag groeien, waardoor het binnen een aantal jaren misschien wel doodnormaal geworden is om 100 verjaardagskaarsen uit te blazen. Volgens de Koning Boudewijnstichting kunnen veel mensen immers nu al rekenen op een extra 25 à 30 jaren in relatief goede gezondheid tegenover vroeger. Na je pensioen heb je dus allicht nog heel wat jaren te goed. Maar wat heb je aan zo’n hoge leeftijd als je levenskwaliteit in de omgekeerde richting evolueert?

Hoe beter je je voorbereidt op de oudere levensfase, hoe groter de kans dat je die goed en gelukkig beleeft.Daarom gaan we met z’n allen op zoek naar manieren om zo lang mogelijk jong te blijven. We willen bezig blijven, hebben het druk druk druk, en we willen niet dat anderen ons oud vinden. Want oud is out. Niemand kijkt er nog van op als je na je pensioen een cursus Photoshop start, vertrekt naar zonniger oorden om een B&B te openen of een parachutesprong cadeau krijgt voor je verjaardag. Els Messelis verwoordt het mooi in haar boek 60 met een plus: ‘We willen allemaal dus wel ouder worden, maar willen het vooral niet zijn.’ Maar waarom zou je per se jonger willen zijn dan je bent, als je ook trots kan zijn op je leeftijd en de rugzak aan levenservaring die je met je meedraagt?

De toekomst

Bovendien is het belangrijk om niet uit het oog te verliezen dat veroudering nu eenmaal de normale gang van zaken is. Je kan er niet aan ontsnappen dat je gezicht rimpels begint te vertonen, dat bewegen soms wat stroef verloopt en dat je hoe langer hoe meer te maken krijgt met ouderdomskwaaltjes. Als je 20 bent, denk je vaak na over hoe je toekomst er zal uitzien. Maar ook als je de 50 gepasseerd bent, doe je er goed aan om op tijd te beginnen nadenken over de tientallen (!) jaren die je nog resten, zowel in goede als in minder goede gezondheid. Als je dat niet doet, loop je het risico dat keuzes voor jou gemaakt worden op het moment dat je dat misschien zelf niet meer kunt. Uit onderzoek blijkt immers dat hoe beter je je voorbereidt op je oudere levensfase, hoe groter de kans is dat je die goed en gelukkig beleeft. Daarom loont het de moeite om ruim op voorhand, voordat je gaan, staan en eventueel je denken belemmerd worden, je opties voor de toekomst te overwegen. Waar je zal wonen bijvoorbeeld.

Weinig mogelijkheden

Een van de prangendste problemen van de vergrijzing is gepaste huisvesting. Of liever: het gebrek daaraan. Veel senioren geven te kennen dat ze absoluut niet in een woonzorgcentrum willen terechtkomen, tenzij het door gezondheidsredenen echt niet anders kan. Zij verbinden zo’n centrum automatisch met de dood en dat is natuurlijk geen fijn vooruitzicht. Meer dan de helft van de 65-plussers in ons land gelooft zelfs niet dat het mogelijk is om gelukkig te zijn in een woonzorgcentrum*. Als alternatief is men begonnen met assistentiewoningen te bouwen. Ondertussen blijven die als paddenstoelen uit de grond schieten, terwijl de meerderheid van de flats gewoon leeg blijft staan. Dat hoorden we onlangs ook in het nieuws. Volgens Solidariteit voor het Gezin is amper 10 à 15 procent van de flats die door privé-ontwikkelaars gebouwd zijn, verhuurd omdat de kostprijs veel te hoog is. De gemiddelde Belg kan immers niet terugvallen op een royaal pensioen, gespekt met een flinke spaarrekening om dat makkelijker te financieren.

354.000 65-plussers wonen alleen in een te grote woning, terwijl jonge gezinnen steeds moeilijker een woning kunnen kopen.De overgrote meerderheid blijft dan ook liever thuis wonen in zijn of haar vertrouwde omgeving, ook al is die woning vaak niet aangepast aan de nieuwe noden die komen kijken bij een oudere leeftijd. Zulke aanpassingen, zoals een inloopdouche of bredere deuropeningen, kosten immers geld en energie. Niet iedereen kan daar ook zomaar over beslissen. Als je in een huurwoning of sociale woning woont, bijvoorbeeld, ben je afhankelijk van de wil van de eigenaar.

Alleen in te groot huis

Daardoor wonen nu maar liefst 354.000 65-plussers alleen in een woning die veel te groot is voor één persoon en die meestal niet voorzien is op een verminderde mobiliteit, terwijl jonge gezinnen het steeds moeilijker krijgen een eigen woning te kopen. Geen wonder dat de overheid met de handen in het haar zit. Er zijn momenteel weinig of geen goede alternatieven. Ondertussen blijven de toegewijde thuisverplegers en -verpleegsters x-aantal keer de aarde rondrijden zodat wie dat wil, ook effectief langer thuis kan blijven wonen.

Ook in de politieke debatten wordt amper gesproken over hoe mensen het best anticiperen op een verminderde mobiliteit en een grotere zorgbehoefte. Veelal gaat het over mensen langer thuis laten wonen, terwijl op tijd verhuizen naar een aangepaste woning en woonomgeving, voordat die problemen de kop opsteken, hun algemene en latere levenskwaliteit ten goede komt.

Alleen is ook maar alleen, natuurlijk. Voor een deel van die alleenwonenden is de thuishulp bijna de enige vorm van sociaal contact. Eenzaamheid loert dan om de hoek, en dat kan nefast zijn voor je gezondheid.

Sommige senioren gaan zelf op zoek naar een andere, socialere woonvorm. Denk maar aan het verhaal dat enkele maanden geleden in De Standaard verscheen over drie alleenstaande senioren die gelukkig samenleven op een West-Vlaamse boerderij. Zij namen alvast het heft in eigen handen en zorgden zelf voor een nieuwe sociale kring. Of misschien ken jij iemand die aan kangoeroewonen doet? Waarschijnlijk zijn er nog heel wat oplossingen mogelijk die nu niet de vereiste ondersteuning krijgen. Waarom zou je bijvoorbeeld je woning niet delen met iemand anders?

Is jouw woonvorm ook bijzonder? Laat het ons weten op deze pagina. Misschien nemen we binnenkort contact op en lees je je verhaal in een volgende editie van SenNet Magazine.

*Dat blijkt uit een Europese enquête van Ipsos in opdracht van zorggroep Senior Living Group, waaraan 1.000 Belgische 65-plussers deelnamen. Bron: Het Nieuwsblad