Waar vandaan: Wonen & Zorg > Preventietips > CO-vergiftiging

CO-vergiftiging

Brandende kachel

Inleiding

CO is een zeer giftig gas. Je ruikt het niet, je ziet het niet, je proeft het niet ... Dus denk eraan vóór het te laat is.

Met uitzondering van elektrische apparaten, kunnen alle verwarmings- en warmwatertoestellen CO-gas verspreiden.
Maar ongevallen kunnen worden voorkomen: een goede installatie en een regelmatig onderhoud van de toestellen en van de schoorsteen staan borg voor uw veiligheid.

CO is bovendien niet bestand tegen tocht! Wanneer er voldoende frisse lucht is voor een goede verbranding en een correct trekkende schoorsteen de rook afvoert, krijgt CO bij u thuis geen enkele kans.

Seniorennet wil u helpen om het gevaar op te sporen. CO-vergiftiging kan immers meestal voorkomen worden

DE BELANGRIJKSTE OORZAAK VAN DODELIJKE ONGEVALLEN DOOR VERGIFTIGING

Zelfs wanneer u zich niet rechtstreeks betrokken voelt bij dit probleem, mag u toch niet vergeten dat in België de meeste dodelijke ongevallen door vergiftiging te wijten zijn aan CO.
Elk jaar sterven in België ongeveer 100 personen ten gevolge van een CO-vergiftiging (koolstofmonoxide) en worden bijna 2 000 personen opgenomen in een ziekenhuis na een CO-vergiftiging. De meesten daarvan zijn minder dan 30 jaar oud.
Deze ongevallen worden meestal veroorzaakt door warmwatertoestellen. De helft van de vergiftigingen gebeurt in de badkamer. Tussen november en april stelt men het grootste aantal ongevallen vast. Wees dus bijzonder voorzichtig tijdens zachte, warme lente- en herfstdagen. Een plotselinge verbetering van de temperaturen verstoort immers de trek van de schoorstenen. De rook kan daardoor teruggedrongen worden in elk toestel dat aangesloten is op een schoorsteen (gasconvectors, steenkolenkachels, stookoliekachels,...).
Sinds 1995 voegt het Koninklijk Meteorologisch Instituut een "CO"-waarschuwing bij de meteoberichten wanneer de luchtgesteldheid de trek van de schoorstenen kan verstoren (omkering van de trek).

WAT IS KOOLSTOFMONOXIDE?

Hier ziet u het teken van gevaarlijk gas

CO ontstaat bij een slechte, onvolledige verbranding van brandstoffen (hout, kolen, aardgas, butaangas, propaangas, aardolie).
Wanneer er voldoende zuurstof voorhanden is, wordt CO omgezet in C02 (koolzuurgas) dat niet giftig is. Dit is immers het normale product van elke verbranding en is eveneens aanwezig in de lucht die wij uitademen. Wanneer er echter niet voldoende zuurstof voorhanden is, stijgt de hoeveelheid vrijgekomen CO tot op een gevaarlijk peil. In geval van aardgas wordt de vlam dan geel in plaats van blauw.
Een teveel aan damp (condensatie) in een kamer is eveneens een alarmsignaal. In dit geval werkt de afvoer van de verbrande gassen niet goed (terugslag).

HOE WORDT MEN VERGIFTIGD?

CO is een reukloos, kleurloos en smaakloos gas. Zonder een speciale uitrusting KUNNEN WIJ onmogelijk de aanwezigheid ervan in de omgevingslucht van een kamer OPSPOREN.
CO-gas vermengt zich in de lucht die wij inademen, dringt in onze longen en komt zo terecht in ons bloed. Het verstoort daar het transport van de zuurstof die onze cellen nodig hebben voor hun goede werking. Wanneer de lucht zelfs maar een kleine hoeveelheid CO bevat, zijn onze cellen niet meer in staat om de beschikbare zuurstof te gebruiken.

Aanvaardbaar niveau 5 - 50 ppm (*)
Gevaarlijk niveau > 100 ppm
Risico op zware vergiftiging 1 000 ppm (0,1 %)
Dood na 4 à 5 uren 2 000 ppm (0,2 %)
Dood na 20 minuten 5 000 ppm (0,5 %)
(*) ppm = deeltjes per miljoen  

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN EEN CO-VERGIFTIGING?

ACUTE CO-VERGIFTIGING
De hersenen zijn grote verbruikers van zuurstof en vertonen de eerste tekenen van een acute CO-vergiftiging. Net zoals bij een hersenvliesontsteking krijgt het slachtoffer hoofdpijn en klaagt hij/zij over duizeligheid. Hij/Zij wordt ook hoe langer hoe vermoeider, kan zich misselijk voelen en zelfs beginnen braken.Wanneer het slachtoffer in dit stadium niet zeer snel gered wordt, kan hij/zij het bewustzijn verliezen en in een diepe coma terechtkomen waardoor de dood kan intreden.Wanneer de CO-concentratie in de kamer zeer hoog is, kan de coma inderdaad zeer snel intreden, vóór het slachtoffer de tijd heeft om te beseffen dat er iets verkeerds aan de hand is.

LANGDURIGE CO-VERGIFTIGING
Maar niet alle CO-vergiftigingen zijn zo ernstig. In talrijke gevallen worden personen langdurig blootgesteld aan kleine hoeveelheden van CO. Ze vertonen dan nogal vage symptomen: hoofdpijn, een zware maag, spierzwakte, moeite om zich te concentreren, wijzigingen in de gemoedstoestand.
In dergelijke gevallen is de diagnose niet gemakkelijk voor de dokter. Het opstellen van de precieze chronologie van de stoornissen kan hem daarbij helpen: bijvoorbeeld als de symptomen 's avonds of in het weekend verergeren in het geval van een vergiftiging thuis.

WAT MOET U DOEN BIJ EEN ONGEVAL?

  • deuren en ramen openen om de kamer zoveel mogelijk te ventileren;
  • zo mogelijk het betrokken toestel uitschakelen;
  • het slachtoffer uit de kamer halen.

Wanneer het slachtoffer bij bewustzijn is
(hij/zij geeft een juist antwoord op uw vragen):
- een dokter roepen.

Wanneer het slachtoffer het bewustzijn verloren heeft
(hij/zij antwoordt niet (juist) op uw vragen):
- het slachtoffer op de zij leggen, plat op de grond, zonder hoofdkussen (om verstikking bij het braken te vermijden);
- de 100 of 112 via GSM opbellen.

VERMELD DAARBIJ
• DAT HET EEN CO-VERGIFTIGING BETREFT
• DAT HET SLACHTOFFER HET BEWUSTZIJN VERLOREN HEEFT

HOE EEN CO-VERGIFTIGING BEHANDELEN?

Zuurstof ligt aan de basis van de behandeling van een CO-vergiftiging. Door de kamer te ventileren, begint u al met de behandeling. De opgeroepen ambulanciers zullen zuurstof toedienen met behulp van een masker. Als het slachtoffer het bewustzijn verliest (zelfs al is dat gedurende een korte tijd), moet hij/zij in het ziekenhuis opgenomen worden. Het slachtoffer moet gedurende enkele uren zuurstof onder druk (hyperbare zuurstof) krijgen. Deze behandeling verloopt volkomen pijnloos.

De volgende ziekenhuizen kunnen zorgen voor deze hyperbare zuurstofbehandeling.

Aalst O.L.V-ziekenhuis
Aarlen Clinique du Sud Luxembourg
Antwerpen AZ Stuyvenberg
Antwerpen-Edegem UZ Antwerpen
Brugge AZ Sint-Jan
Brussel Militair Hospitaal
Sint-Pietersziekenhuis
AZ-VUB
Charleroi CHU Charleroi
Gent UZ Gent
Genk Sint jan
Leuven UZ Gasthuisberg
Luik CHR La Citadelle
CHU Sart Tilman

Dankzij deze hyperbare zuurstof wordt het CO-gas sneller uit het lichaam verwijderd. Om de helft van de hoeveelheid ingeademde CO te verwijderen, heeft men ongeveer de volgende tijd nodig:

  • 4 à 8 uur in de omgevingslucht;
  • 45 minuten met een zuurstofmasker;
  • 20 minuten in een hyperbare-zuurstofkamer. ln de meeste gevallen kan het slachtoffer meteen na de behandeling naar huis.

Soms treden symptomen na enkele dagen of weken opnieuw op: vermoeidheid, geheugenstoornissen, wijzigingen van het gemoed, ... Na een maand is een medische controle absoluut noodzakelijk om de eventuele restletsels vast te stellen en zo nodig met een behandeling te beginnen.

HOE WORDT EEN ONGEVAL VEROORZAAKT?

1. WARMWATERTOESTELLEN
Warmwatertoestellen en geisers veroorzaken de meeste ongevallen.

2. KOLENKACHELS
Deze ongevallen gebeuren vooral in de herfst en in de lente. Door een tijdelijke verbetering van de buitentemperatuur zetten de mensen hun kachel op een lagere stand: de verbrandingsgassen zijn dan minder warm. In combinatie met een hoge buitentemperatuur beperkt dit de trek van de schoorsteen en kunnen de verbrandingsgassen binnendringen in de kamer.

3. MOBIELE VERWARMINGSTOESTELLEN
Stookolie- en petroleumkachels en verwarmingstoestellen met gasflessen veroorzaken eveneens veel ongevallen, vooral dan in beperkte ruimten zoals bijvoorbeeld caravans.

4. DE UITLAATGASSEN VAN VOERTUIGEN BEVATTEN VEEL CO
Sommige personen worden, soms vrijwillig, vergiftigd omdat ze de motor van hun wagen laten draaien in een gesloten garage.

HOE UW WONING VOLDOENDE VENTILEREN?

Sinds de oliecrisis in de jaren zeventig werd veel belang gehecht aan de thermische isolatie van woningen: hermetisch afgesloten dubbel beglaasde ramen, isoleermiddelen aan de onderkant van deuren, enz.
Maar wanneer uw woning niet genoeg geventileerd wordt, wordt u geconfronteerd met condensatieproblemen, met vochtige plekken op de muren, enz. Een ander, minder zichtbaar gevolg is het CO-probleem. Voor een volledige verbranding moet er voldoende zuurstof beschikbaar zijn in de kamer. Om 1 m3 gas te verbranden, is er bijvoorbeeld 10 m3 lucht nodig. Wanneer de kamer onvoldoende geventileerd wordt, verloopt de verbranding niet goed en wordt méér CO geproduceerd.

GEVAARSIGNALEN
1. Een geel-oranje vlam in een gastoestel wijst op een gebrek aan zuurstof. In geval van een goede verbranding, is deze vlam blauw.
2. Ramen of muren die bedekt zijn met damp (condensatie), wijzen op een onvoldoende afvoer van de verbrande gassen.

HOE DIT VOORKOMEN?

  • Plaats een ventilatierooster aan de onderkant van de deur (min. 150 cm2) in de kamers met een verwarmings- of warmwatertoestel. Hierdoor kan voldoende verse lucht voor een goede verbranding toegevoerd worden. Overeenkomstig de norm NBN D 51-003 moet dit rooster aangebracht worden op deuren van badkamers met een warmwatertoestel of een boiler, behalve wanneer het om een gesloten toestel gaat.
  • Plaats een ventilatierooster (min. 150 cm2) op een hoge plaats in een kamer met een verwarmings- of een warmwatertoestel dat niet aangesloten is op een schoorsteen. De verbrandingsgassen kunnen via dit rooster ontsnappen. Dit rooster moet uitmonden op de buitenlucht of op een ventilatiekoker die over de hele lengte van de leiding UITSLUITEND bestemd is voor de ventilatie van deze kamer.

WANNEER U EEN WARMWATERTOESTEL HEBT
(type A = niet aangesloten op een schoorsteen)

Uw warmwatertoestel op gas (5 liter/minuut) mag slechts gebruikt worden voor een gootsteen of een wastafel. U mag het hoogstens een tiental minuten per halfuur gebruiken, de tijd dus die u nodig hebt om uw toilet te maken of om de afwas te doen.
Vergeet niet een ventilatierooster (min. 150 cm2) aan te brengen aan de onderkant van de deur van de kamer. Dit rooster is absoluut nodig voor een goede verbranding.
Dit toestel moet niet aangesloten worden op een schoorsteen. De verbrandingsgassen verspreiden zich dus in de kamer zelf. Wanneer het warmwatertoestel gebruikt wordt voor de voeding van een douche, moet u een afvoer aanbrengen voor de vervuilde lucht (bijvoorbeeld een ventilatierooster (min. 150 cm2) op een hoge plaats in de kamer).
Voor uw eigen veiligheid raden we aan een toestel (type AAs) met atmosfeerbeveiliging (CDA) te gebruiken. Deze beveiliging schakelt automatisch het toestel uit bij gevaar van CO-vorming.
Wanneer uw installatie vóór 1989 gebouwd werd, mag u een warmwatertoestel van 5 liter SLECHTS gebruiken voor een douche indien:
1. de kamer een volume van minstens 12 m3 heeft;
2. op een lage plaats een ventilatierooster van 150 cm2 aangebracht is;
3. op een hoge plaats een ventilatierooster van 150 cm2 aangebracht is.

WANNEER U EEN GASGEISER HEBT
(type B = aangesloten op een schoorsteen)

Voor uw douche hebt u een toestel van 10 liter/minuut nodig.
Voor een badkuip is een toestel van 13 liter/minuut vereist.
Wanneer het toestel tegelijkertijd meerdere punten (gootsteen, wastafel, douche ...) bevoorraadt, koopt u beter een toestel met variabel vermogen. De gasgeiser moet worden aangesloten op een schoorsteen. Deze schoorsteen moet instaan voor een voldoende trek (zie hoofdstuk"Het belang van een goede schoorsteen"). Sinds 1 januari 1996 zijn alle geisers die op de Belgische markt verkocht worden, uitgerust met een systeem met terugslagbeveiliging (TTD). De beveiliging schakelt automatisch het toestel uit zodra de verbrandingsgassen terugdringen in de kamer. Wanneer uw toestel ouder is, moet u de trekkwaliteit van uw schoorsteen controleren. Plaats enkele minuten na de inwerkingstelling een spiegel ter hoogte van de trekonderbreker: wanneer de spiegel beslagen wordt, dringt het gas terug. Gebruik dit toestel niet meer en raadpleeg een vakman!

GEEF DE VOORKEUR AAN EEN GASDICHT TOESTEL
(type C)

In alle gevallen waarin niet genoeg verse lucht kan worden aangevoerd en/of de aansluiting op een schoorsteen in de kamer voor problemen zorgt (geen schoorsteen voorhanden, onvoldoende trek ...), moet men de voorkeur geven aan een gesloten warmwatertoestel, convector of ketel. Een gesloten toestel is een toestel dat uitgerust is met een inrichting die de nodige lucht voor de verbranding buiten haalt en de verbrande gassen weer naar buiten brengt.
Met een dergelijke installatie is het risico op CO-vergiftiging gewoon onbestaande. Dit toestel moet wel dicht bij een buitenmuur worden geplaatst.

N.B.:Wanneer een schoorsteen onvoldoende trek heeft, en voor zover deze schoorsteen EXCLUSIEF VOORBEHOUDEN IS AAN ÉÉN ENKELTOESTEL, mag men er een gesloten toestel op aansluiten dat uitgerust is met een systeem dat de verbrandingsgassen in de bestaande schoorsteen brengt.Wanneer er voldoende ventilatie is (rooster van 150 cm2 in de onderkant van de deur), mag de leiding voor de luchtaanvoer openblijven in de kamer.

WANNEER U EEN GASGEISER HEBT
(niet aangesloten op een schoorsteen)

Mobiele verwarmingstoestellen zijn niet aangesloten op een schoorsteen. Hun verbrandingsgassen, en vooral CO, worden dus over de hele kamer verspreid. De ventilatie van deze kamer is dan ook van essentieel belang. De kwaliteit van de verbranding hangt immers af van de beschikbare hoeveelheid zuurstof. Wilt u vergiftiging voorkomen, dan moet u de omgevingslucht regelmatig verversen en moeten de verbrande gassen naar buiten afgevoerd worden. Laat bijvoorbeeld een deur of een raam op een kier.

In de praktijk kunt u deze toestellen niet continu gebruiken, en vooral niet zonder toezicht. Gebruik ze bijvoorbeeld nooit in een slaapkamer.
Deze toestellen mogen NOOIT gebruikt worden als hoofdverwarming. Dit heeft in de zomer van 1995 het leven gekost aan een moeder en haar zoon in een wooncaravan aan de kust.
Enkele toestellen, meer bepaald sommige radiatoren met gasflessen, zijn uitgerust met een beveiliging. Net zoals bij de warmwatertoestellen, schakelt dit automatisch het toestel uit wanneer de concentratie van verbrandingsgassen een bepaalde drempel overschrijdt.

WANNEER U EEN KOLENKACHEL HEBT

De meeste vergiftigingen die het gevolg zijn van het gebruik van kolenkachels, komen voor in de lente of in de herfst. Bij een plotselinge verbetering van de temperaturen zetten de gebruikers hun kachel op een lagere stand. Er wordt dan meer CO geproduceerd en de trek van de schoorsteen wordt beperkt. Deze twee gevolgen vergroten natuurlijk het risico op een CO-vergiftiging.

1. EEN GOED TOESTEL
Om een CO-vergiftiging te voorkomen, moet u in eerste instantie een aangepast toestel kopen, d.w.z. een toestel waarvan het vermogen aangepast is aan de kamer waarin het gebruikt wordt. In tegenstelling tot een alom verspreide mening produceert een kolenkachel stralingswarmte en kan een dergelijke kachel dus geen volledige woning verwarmen.
Het vereiste vermogen wordt berekend op basis van objectieve gegevens:

  • het volume van de te verwarmen kamer,
  • de aanwezigheid van aanpalende, niet-verwarmde kamers,
  • de oppervlakte van de ramen,
  • de ligging ten opzichte van het noorden,
  • de gemiddelde buitentemperaturen in de omgeving, enz.

2. VOLDOENDE LUCHTAANVOER
Om 10 000 kcal te produceren is minstens 10 m3 lucht vereist. Een kachel met een gemiddeld vermogen van 5 000 kcal/uur heeft per uur dus 5 m3 lucht nodig om correct te kunnen werken. Er moeten dus bijna altijd ventilatieroosters in de onderkant van de deuren worden geplaatst die instaan voor een voldoende grote luchtaanvoer.

Let wel: als u een kachel lager instelt, sluit u eigenlijk de luchttoevoer af. U verhoogt dus de CO-productie.

3. DE GOEDE BRANDSTOF
Het toestel is aangepast (of kan worden aangepast) aan een bepaald brandstoftype. Respecteer altijd de richtlijnen van de fabrikant hierover. U kunt niet zomaar één of ander type vaste brandstof gebruiken in een bepaalde kachel. Voorbeeld: een trechter (of magazijnplaat) die ingesteld is op de 20/30-stand, kan niet instaan voor de correcte verbranding in een kachel met kolen met kaliber 6/12.

4. DAGELIJKS DE ASSEN VERWIJDEREN, EEN REGELMATIG ONDERHOUD
Maak regelmatig de asla van uw kachel leeg, omdat de ophoping van as de verbranding vertraagt en de CO-productie verhoogt. Let wel: kolen produceren meer of minder as naargelang van hun afkomst. Hou hier rekening mee en verwijder zo nodig vaker de as.

5. EEN GOEDE SCHOORSTEEN
In het volgende hoofdstuk wordt hieraan meer aandacht besteed.Toch benadrukken we nu al dat het VERBODEN is om een treksleutel te plaatsen op de buis voor de aansluiting van de kachel op de schoorsteen.


Gebruik de gepaste vaste brandstof (punt 3)       Een treksleutel in de schoorsteen is verboden. (punt 5)

HET BELANG VAN EEN GOEDE SCHOORSTEEN

De schoorsteen speelt een essentiële rol bij de preventie van CO-vergiftiging. Hij moet immers alle rook die afkomstig is van de verbranding, naar buiten afvoeren. Deze rook bevat altijd een zekere hoeveelheid CO. Een goede trek is dus van essentieel belang om alle risico's op ongevallen te voorkomen.
Met de trek van een schoorsteen wordt de zuigkracht in de leiding voor de afvoer van de rook naar buiten bedoeld.

WAT ZIJN DE KENMERKEN VAN EEN GOEDE SCHOORSTEEN?

1. Het geheel toestel-schoorsteen moet 'dicht' zijn.
De rook mag in geen enkel geval doorheen de aansluitingsstukken, de reinigingsopeningen en de gemetselde dichtingen van de schoorsteenschacht kunnen dringen. Tijdens het onderhoud moet uw schoorsteenveger altijd de dichtheid van de schoorsteen controleren.

2. De schoorsteen moet voldoende trek hebben.
Hiervoor is het volgende vereist:

  • de binnendiameter van de leiding moet aangepast zijn aan het vermogen van het toestel;
  • de schoorsteen moet hoog genoeg zijn (in het algemeen één meter boven de nok van het dak) en/of moet voorzien zijn van een afvoerkap;
  • de leiding moet zo recht mogelijk (vermijd hoeken)en de binnenwanden zo glad mogelijk zijn;
  • de leiding moet correct gesoleerd zijn. Elke voortijdige afkoeling van de verbrandingsgassen vertraagt de opstijging van de rook en verhoogt dus het risico op terugdringing in de kamer. Dit is vaak het geval bij de gegalvaniseerde buizen die gebruikt worden voor de afvoer van gasgeisers.

HET ONDERHOUD VAN DE SCHOORSTEEN
In de meeste gevallen wordt het onderhoud van de schoorsteen geregeld door een gemeentelijk voorschrift. De aanbevelingen kunnen dus variëren van gemeente tot gemeente.
Gewoonlijk wordt een jaarlijks onderhoud van de leidingen aanbevolen.
Gas laat geen roet achter, en het jaarlijkse vegen van de schoorsteen is dus niet echt vereist, maar een regelmatige controle van de dichtheid van de leidingen is wel nodig om ongevallen te voorkomen.

Wat stookolie- of kolenketels betreft, is het onderhoud verplicht in het kader van een koninklijk besluit (K.B. van 6 januari 1978) dat de luchtvervuiling wil voorkomen.
De volgende verplichtingen zijn in dit koninklijk besluit vastgelegd: I .het vegevan de schoorsteen,
2.het schoonmaken van de leidingen en een controle van de dichtheid van de verschillende voegen van de ketel, 3. een controle van de verbranding.
Dit laatste punt moet worden uitgevoerd door een erkend technicus. Deze vakman moet zich om de vijf jaar bijscholen om zijn getuigschrift van bekwaamheid te verlengen.

Momenteel regelt geen enkele wetgeving de toegang tot het beroep van schoorsteenveger. Iedereen kan zich dus aanbieden als schoorsteenveger.
De benamingen "beëdigd schoorsteenveger","officieel erkend schoorsteenveger", "door de gemeente erkend schoorsteenveger", enz. zijn alleen maar reclameargumenten. Ze waarborgen geen enkele kwaliteit.

HOE KUNT U DE KWALITEIT VAN EEN SCHOORSTEENVEGER BEOORDELEN?

  • Alleen een ernstig, vakkundig vegen, door neerwaartse en opwaartse beweging en met een geschikte ragborstel, waarborgt dat de schoorsteen over de gehele lengte schoongemaakt wordt.
  • Let wel: het gebruik van een stofzuiger maakt een krachtig borstelen van de leiding niet overbodig.
  • Een controle van de dichtheid, van de ledigheid van de leiding en van de toestand van de schoorsteenkap is absoluut vereist bij elk onderhoud.
  • Betaal geen voorschotten. Betaal enkel het totale bedrag na uitvoering van de werken en ontvangst van het attest.

NOODZAAK VAN EEN CO-DETECTOR

U vermoedt een koolstofmonoxidevergiftiging, maar vindt geen enkele precieze oorzaak?
U bent ongerust en u wilt elk risico vermijden, zelfs het meest onvoorspelbare, zoals het nest van een vogel in de schoorsteen? U overweegt de aankoop van een CO-detector?
Ondanks dat u een CO-detector aanschaft, dient u toch de normen voor de installatie en het regelmatig onderhoud van de toestellen en van de schoorsteenleidingen te respecteren.

Let wel: voor een efficiënte beveiliging moet een geldige CO-detector:

  1. geplaatst worden in elke kamer met een potentiële CO-bron (verwarmingstoestel, warmwatertoestel/boiler, doorgang van een schoorsteenleiding ...). In de praktijk betekent dit dat u voor uw beveiliging meerdere detectoren zult moeten kopen.
  2. efficiënt blijven in extreme omstandigheden: met waterdamp verzadigde lucht (badkamer), vorst (garage), intense hitte (kolenkachel), enz.
  3. uitgerust zijn met een geluidsalarm dat ingeschakeld wordt vóór de aanwezige CO-concentratie vergiftigingsrisico's inhoudt (maximaal 15 minuten à 100 ppm).
  4. uitgerust zijn met een hoorbare aanwijzer van een minder goede werking (lege batterijen, stroomonderbreking, vervuiling).
  5. vergezeld zijn van een handleiding waarin het type, de onderhouds- en regelfrequentie en de levensduur van het toestel duidelijk vermeld zijn, waarbij u natuurlijk deze voorschriften moet respecteren.

DE EXPERTISES

U denkt dat koolstofmonoxide uw kwalen veroorzaakt? U bent het slachtoffer geworden van een CO-vergiftiging? U bent bezorgd over de veiligheid van uw omgeving?

Wat moet u doen?
Wie moet u raadplegen?

Dit zijn geen eenvoudige vragen, omdat de antwoorden verschillen van gemeente tot gemeente. In sommige gemeenten aanvaardt de brandweer om na een ongeval ter plaatse de oorzaak op te sporen. In andere gemeenten komt de dienst Hygiëne van de gemeente of de medische inspectie van de provincie ter plaatse.
Controle-instellingen zoals AIB Vingotte kunnen natuurlijk een expertise uitvoeren van uw installatie, maar dit is een dure aangelegenheid. Het Parket kan ook een expertise aanvragen in het kader van een gerechtelijke procedure.

WIE LOOPT HET GROOTSTE RISICO OP EEN CO-VERGIFTIGING?

Kinderen zijn gevoeliger voor de giftige effecten van CO dan volwassenen.
Bij zwangere vrouwen kan een CO-vergiftiging de dood of een handicap van de foetus veroorzaken.
Wanneer u ademhalings- en schildklierproblemen of hart- en vaatziekten hebt of aan bloedarmoede lijdt, bent u gevoeliger voor de effecten van koolmonoxide.
We merken eveneens op dat het hoogste sterftecijfer ten gevolge van een koolmonoxidevergiftiging terug te vinden is bij oudere mensen. En wanneer u uw woning huurt, loopt u dubbel zoveel risico op ongevallen als wanneer u eigenaar bent. Het risico ligt nog hoger wanneer de woning vóór 1919 gebouwd werd. Een onderzoek dat het Antigifcentrum in Brussel uitgevoerd heeft, toont dit duidelijk aan.
Als huurder hebt u er alle belang bij zoveel mogelijk informatie in te winnen over uw rechten en plichten op dit domein.Wanneer u twijfels heeft over de kwaliteit van de bestaande installatie in uw woning, vraagt u het best advies aan een vakman.

ENKELE RAADGEVINGEN IN VERBAND MET UW HUURCONTRACT

Wanneer u geen schriftelijk huurcontract heeft, zijn het Burgerlijk Wetboek en de betrokken wetten van toepassing.Wanneer er een schriftelijk huurcontract bestaat, zijn de bepalingen van dit contract van toepassing, voor zover ze niet strijdig zijn met de wettelijke bepalingen.

Lees aandachtig het volgende
Vóór u een schriftelijk huurcontract ondertekent, moet u het zeer aandachtig lezen.
Sommige eigenaars maken zich op volkomen wettelijke wijze vrij van een aantal in het Burgerlijk Wetboek opgelegde verplichtingen. Als u het document ondertekend hebt, kunt u - met uitzondering van sommige gebiedende regels - alleen op basis van 'dubbelzinnige, slecht opgestelde of onduidelijke bepalingen' uw toevlucht nemen tot de vrederechter.

Vraag een bewijs van het onderhoud en van het vegen
Vóór u de woning betrekt, vraagt u het best aan de eigenaar om de schoorstenen te laten vegen en om de verwarmings- en warmwatertoestellen te laten ontkalken en controleren. Vraag anders een bewijs dat alles onlangs onderhouden werd.

Maak voorbehoud
De gasmeters zijn vaak afgesloten op het ogenblik dat de huur overeengekomen wordt. Formuleer daarom -onder voorbehoud- uw opmerkingen over de werking van de gastoestellen in de plaatsbeschrijving.

Stuur een aangetekende brief
Breng de eigenaar snel en per aangetekende brief op de hoogte van elke slechte werking die u vaststelt.Vraag hem daarbij om de herstellingswerken zo snel mogelijk uit te voeren.

UW EIGENAAR, ZIJN RECHTEN EN PLICHTEN

Artikel 1719 van het Burgerlijk Wetboek vat de drie plichten van de eigenaar samen:

  • het gehuurde goed aan de huurder leveren;
  • dit goed in de staat houden voor het gebruik waarvoor het gehuurd werd;
  • ervoor zorgen dat de huurder er ongestoord van kan genieten tijdens de duur van de huurovereenkomst.

A. BEGIN VAN DE HUUROVEREENKOMST
Bij het begin van de huurovereenkomst is artikel 1720 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing: de verhuurder moet ervoor zorgen dat alle vereiste herstellingen uitgevoerd zijn in het gehuurde goed bij de aflevering aan de huurder.
Maar artikel 1720 is niet gebiedend. Sommige verhuurders zetten bepalingen in hun huurcontracten die ervan afwijken.
Bijvoorbeeld:"De huurder verklaart afstand te doen van alle vorderingen op basis van artikel 1720 van het Burgerlijk Wetboek".

1. Hoofdverblijfplaats
Wanneer de woning een hoofdverblijfplaats is, eist de wet van 20.02.1991, art. 2, dat het gehuurde goed beantwoordt aan de elementaire voorschriften op het gebied van veiligheid, bewoonbaarheid en hygiëne. In tegenstelling met de artikelen van het Burgerlijk Wetboek, is dit artikel 2 wel gebiedend. De eigenaar MAG NIET AFWIJKEN VAN DEZE VERPLICHTING. Elke bepaling van de huurovereenkomst die bedoeld is om zich te onttrekken aan deze verplichting, wordt nietig verklaard.
Wanneer de woning uitgerust is met verwarmings- of warmwatertoestellen, is de eigenaar verplicht om de goede werking ervan te controleren bij elke nieuwe bewoner.
Een arrest van het Hof van Beroep van Brussel van 24.01.74 heeft een eigenaar die een appartement verhuurd had waarvan de schoorsteen niet geveegd was, (strafrechtelijk) veroordeeld. Dit tekort aan onderhoud had de dood veroorzaakt van de huurders in de eerste maand nadat die het appartement betrokken hadden.

2.Tweede verblijfplaats
De wet van 1991 is niet van toepassing op tweede verblijfplaatsen. Hier zijn dus de vroeger bestaande voorschriften van toepassing, met name de artikelen 1720 en volgende van het Burgerlijk Wetboek, waarvan de eigenaar altijd kan afwijken.

B. IN DE LOOP VAN DE HUUROVEREENKOMST
De eigenaar moet ervoor zorgen dat de verhuurde woning in goede staat blijft (artikelen 1719 en 1720 van het Burgerlijk Wetboek). Hij moet dus instaan voor de zware werken en/of de herstellingen ten gevolge van ouderdom en normale slijtage.
De volgende werken moeten normaal worden uitgevoerd door de eigenaar:

  • de herstelling van de schoorsteen,
  • de huurschade ten gevolge van ouderdom en slijtage,
  • de vervanging van de ketel.

Vergeet niet dat de artikelen 1719 en 1720 niet dwingend zijn. De huurvoorwaarden verzwaren trouwens vaak de onderhoudsplicht van de huurder. Voorbeeld: "De huurder verbindt er zich toe alle onderhoudswerken uit te voeren, zelfs de onderhoudswerken die de eigenaar op zich moet nemen."

C. VERBORGEN GEBREKEN
Wanneer een verwarmingstoestel, een warmwatertoestel of een schoorsteen een verborgen gebrek (art. 1721 van het Burgerlijk Wetboek) vertoont, waarvan u tot dan toe niet op de hoogte kon zijn, is de eigenaar in principe aansprakelijk.
Vergeet daarbij niet dat artikel 1721 niet dwingend is.
Bijvoorbeeld: "De huurder verzaakt aan elk verhaal tegen de verhuurder op basis van artikel 1721 van het Burgerlijk Wetboek:' "Het verhuurde goed in de staat waarin het zich bevindt, die goed gekend is door de huurder".

HUURDERS, UW RECHTEN EN PLICHTEN

1. BEGIN VAN DE HUUROVEREENKOMST
Let op: wanneer u een probleem vaststelt, moet u SNEL na het begin van de huurovereenkomst reageren. De beoordeling van de essentiële voorwaarden op het vlak van veiligheid, hygiëne en bewoonbaarheid moet plaatsvinden bij het begin van de huurovereenkomst.
Hou er rekening mee dat reeds werd geoordeeld dat een uitstel van drie maanden overdreven was.

De woning is uitgerust met verwarmings- en warmwatertoestellen Volgens het Burgerlijk Wetboek moet u, tenzij er een uitzondering bepaald is in de huurovereenkomst, één keer per jaar alle verwarmingstoestellen, waterverwarmers, boilers en schoorstenen van het gebouw dat u bewoont, laten reinigen. Laat deze werken uitvoeren door een vakman en bewaar de factuur.

De woning is niet uitgerust met verwarmings- of warmwatertoestellen Wanneer u de installatie van de vorige huurder koopt of op eigen kosten de toestellen installeert, bent u zelf eigenaar. U moet dan ook ZELF alle herstellings- en onderhoudskosten betalen.
Laat een vakman uw toestellen installeren. Elke installatie moet immers beantwoorden aan een aantal regels (normen) die de goede werking ervan en de veiligheid van de gebruikers moeten waarborgen. De vaklui worden verondersteld deze normen te kennen en te respecteren. Door u een factuur met een beschrijving van de uitgevoerde werken te bezorgen, neemt de vakman de aansprakelijkheid op zich.

2. IN DE LOOP VAN DE HUUROVEREENKOMST
U moet de eigenaar snel en PER AANGETEKENDE BRIEF op de hoogte brengen van de problemen die u vaststelt en hem vragen om de herstellingen zo snel mogelijk uit te voeren. Zo nodig kunt u uw toevlucht nemen tot het Vredegerecht (zie hierna).

WELKE RECHTSMIDDELEN HEBT U TEGEN EEN EIGENAAR DIE IN GEBREKE BLIJFT?

1. AANMANING
Als huurder kunt u dringend uit te voeren "zware onderhoudswerken" of de noodzaak om een fout of een verborgen gebrek te herstellen, vaststellen. Meld dit mondeling aan uw eigenaar.Wanneer hij niet positief reageert, kunt u hem een aangetekende brief met ontvangstbewijs sturen. Deze brief kan er als volgt uitzien:

AANGETEKEND

Plaats, datum

Geachte heer ......

Hierbij meld ik u dat de volgende werkzaamheden nodig zijn in het huis dat ik bewoon in de.... (straat), nr.... (nr.) in ....(gemeente):

Ik heb u dit reeds mondeling gemeld en herinner u eraan dat de kosten van deze werken, overeenkomstig de artikelen 1719 en 1755 van het Burgerlijk Wetboek, en alle schade die het gevolg is van de niet-uitvoering van de hiervoor vermelde werken, voor uw rekening zijn.

Als huurder moet ik u dit melden, zodat u meteen het nodige kunt doen om deze zaken te verhelpen.

Ik vraag u dus om deze werken zeer snel te laten uitvoeren, en dit niet alleen om te
voorkomen dat uw eigendom beschadigd wordt, maar ook opdat ik dan normaal en ongestoord gebruik zou kunnen maken van het gehuurde goed.

Met vriendelijke groeten,

(handtekening)
(uw voornaam en naam voluit)

2. HET VREDEGERECHT
Wanneer de eigenaar niet reageert, kunt u zich wenden tot de Vrederechter. Juridisch gezien is dit de zekerste oplossing. Deze procedure kost niet veel (+/- 35 EURO als de procedure ingeleid wordt met verzoekschrift). Ze leidt tot een ontbinding van de huurovereenkomst (met eventueel een schadevergoeding) of een veroordeling van de eigenaar tot het uitvoeren van de werken, eventueel op straffe een dwangsom te betalen.

3. ANDERE MIDDELEN
De verenigingen en syndicaten van huurders kunnen u eveneens helpen bij de verschillende procedures.

Bron: Antigifcentrum en KBC Verzekeringen