Waar vandaan: Thuis op Internet > BitTorrent, The Pirate Bay en peer-to-peer?

Wat is dat nu allemaal waar ik over hoor: BitTorrent, The Pirate Bay, Torrents en peer-to-peer?

Sinds een grote rechtzaak in februari 2009 tegen The Pirate Bay uit Zweden, met een veroordeling in april 2009 krijgen we heel wat vragen. Wat is nu die "The Pirate Bay", wat zijn BitTorrents, wat zijn Torrents? Hoe werkt zoiets, wat kan men ermee doen, en is het (il)legaal? Waarom krijgt het tot ver in het buitenland aandacht? Wat zijn leechers en seeders?
Wij gingen voor ú op zoek naar de antwoorden.

Muziek en films

Alles draait in dit verhaal hoofdzakelijk rond muziek en films via internet. Met andere woorden: muziek en films op je computer zetten, zonder er ook maar één euro voor te betalen. De originele muzikanten of filmmakers zien dus geen vergoeding voor hun werk, terwijl jij er intussen wel van kan genieten.

De systemen die mensen gebruiken voor het uitwisselen van muziek en films via internet liggen al jaren onder vuur. Diverse keren haalden deze de wereldmedia. Bekende voorbeelden zijn Kazaa, Napster, Gnutella, Morpheus en eDonkey. Vooral de muziekindustrie doet alle moeite om dit soort van uitwisseling van bestanden te voorkomen. Door systemen als Napster in het verleden juridisch aan te vallen, kon men zo voorkomen dat miljoenen mensen nog illegaal muziek en films uitwisselden zonder ervoor te moeten betalen.

De drang naar gratis muziek en films blijkt echter groot bij mensen. Heel groot. Steeds worden er nieuwe systemen uitgedacht om toch bestanden uit te wisselen. En zo komen we bij het verhaal van BitTorrents en The Pirate Bay.

Centraal!

De eerste uitwisselingsdiensten waren centraal. Op een aantal krachtige computers op één locatie stonden honderdduizenden liedjes, hele albums, films en software. Iedereen kon vanaf die computers de informatie eenvoudig binnenhalen op zijn pc. Dit brengt echter 2 grote nadelen met zich mee. Wie de centrale computers opzet moet heel wat betalen voor het vele dataverkeer. Want elke megabyte (MB) die je download naar je pc, moet ook door deze mensen betaald worden. Het huren van internetlijnen, glasvezelkabels, enz. is erg duur. Het tweede nadeel is dat je juridisch zwak staat. Indien je illegale muziek en films aanbiedt, kan een rechter alles neerhalen. Eén locatie weghalen, en heel het uitwisselen stopt.

En dit is ook in werkelijkheid voorgekomen met bijvoorbeeld Napster in 2001.

Peer-to-peer?

Geen goed idee dus, en dan werd er verder gezocht. De beste oplossing voor beide is "peer-to-peer". Er is in dit geval geen centrale locatie waar iedereen zijn bestanden gaat afhalen.

Indien jij een album van een artiest op je computer hebt staan, kan je dat delen met al de rest van den mensen in dat "peer to peer"-netwerk. Indien iemand anders geïnteresseerd is in dat album, dan kan men dit binnenhalen vanaf je pc. Het probleem van dataverkeer is meteen opgelost: het is namelijk je eigen internetverbinding, en aan de andere kant is het ook een gewone gebruiker. Er is geen centrale locatie meer nodig waar peperdure internetlijnen moeten gekocht worden. Iedereen in het netwerk draagt zijn steentje bij. Je neemt wat dataverkeer door bestanden van iemand anders te downloaden, en je geeft wat dataverkeer indien iemand anders bij jou komt downloaden.

Maar het systeem heeft onmiddellijk ook nog een extra voordeel. Door het ontbreken van die centrale locatie met computers, is het voor organisaties die vechten voor de auteursrechten onbegonnen werk om het systeem uit te schakelen. Men zou zo miljoenen mensen moeten slepen voor de rechter. Onbegonnen werk.

Voorbeelden van dit systeem zijn bijvoorbeeld Kazaa en iMesh.

Probleem opgelost?

Het pure peer-to-peer netwerk heeft zo zijn nadelen. Het is traag. En soms heel erg traag.

Dat komt doordat je niet zomaar een overzicht hebt van welke muziekbestanden en filmbestanden er te vinden zijn op het hele netwerk. Er is namelijk geen centrale dienst meer die alles gaat bijhouden. Grofweg genomen kan je starten met zoeken naar een bestand, en moeten zo ontelbaar veel computers van gewone mensen één voor één gevraagd worden of ze dat bestand hebben. Een werkje van lange adem.

Er zijn verbeteringen op aangebracht, die ook te vinden zijn in onder andere Kazaa. Kazaa is na heel wat jaren in 2006 uiteindelijk zo goed als gestopt en bouwde filters in om illegale informatie te filteren; waardoor gebruikers het links laten liggen.

Maar ondertussen werkt men aan een nieuw systeem: het BitTorrent netwerk. Want muziek en films downloaden blijft een enorme aantrekkingskracht hebben op vele miljoenen mensen wereldwijd.
Al in 2002 werd de eerste versie gelanceerd, maar slechts recent haalt het echt veel populariteit.

BitTorrent?

Men gaat bij het BitTorrent netwerk een keuze tussen beide vorige systemen nemen.

Men kiest enerzijds ervoor dat de muziekbestanden en films bij de gewone gebruikers blijven staan. Ook het dataverkeer en effectief downloaden gaat onderling gebeuren. Tot daar neemt men dus identiek het peer-to-peer netwerk.

Maar voor het trage zoeken van bestanden gaat men een oplossing maken. Men gaat in een bestand een aantal gegevens plaatsen waarmee je eenvoudig kan terugvinden waar de bepaalde bestanden te vinden zijn. Dié bestanden, Torrents genoemd, gaat men op één centrale locatie plaatsen.

Zoek je dus een muziekje? Dan gebruik je een website om zo'n Torrent te zoeken. Je download de torrent, welke een klein bestand is. Met die informatie kan vervolgens je programma het muziekje terugvinden en kan het starten met downloaden. Het downloaden gaat onderling tussen gebruikers.

The Pirate Bay

In dit verhaal komt nu The Pirate Bay: een website. Deze website heeft een verzameling van meer dan een miljard van die Torrents aangelegd. Of in het gewoon Nederlands: de website zorgt ervoor dat je gemakkelijk meer dan een miljard verschillende liedjes, films, software of spelletjes kan downloaden. En dat allemaal gratis.

Theoretisch gezien heeft de website "op zich" geen illegale bestanden staan. Het bevat enkel maar bestanden die ervoor zorgen dat je die illegale bestanden "zou kunnen" downloaden.

Maar is The Pirate Bay dan een illegale website, of niet? Dát is de grote vraag welke juridisch zal moeten worden beantwoord. De eerste grote rechtzaak die internationaal gevolgd wordt is gestart in februari 2009. Op 17 april 2009 kwam de uitspraak, de makers zijn schuldig aan schending van copyright. Ze krijgen celstraf en een miljoenenboete. Ze gaan echter in hoger beroep en een uiteindelijke definitieve uitspraak laat waarschijnlijk nog jaren op zich wachten. De rechtzaak was trouwens gericht tegen de makers van The Pirate Bay, niet tegen de site zelf; waardoor voor gebruikers er in feite niets wijzigt.

Het hele BitTorrent netwerk valt of staat opnieuw bij de centrale dienst. Indien je niet weet wat je kan downloaden, kan je ook niets binnen halen en ligt dus alles plat. Aangezien The Pirate Bay meer dan een miljard van deze bestanden heeft, is het duidelijk waarom men deze website graag klein krijgt. Haal deze site uit de lucht en je geeft een enorme klap aan het hele BitTorrent netwerk.

Niet helemaal weg?

The Pirate Bay is een belangrijke speler op dit moment. Maar het bijzondere aan de Torrents is dat ze kunnen bewaard worden en gewoon opnieuw verdeeld worden. Iedereen die dus een Torrent afhaalt bij The Pirate Bay en op zijn beurt deze doorgeeft, kan daarna niet meer tegengehouden worden indien The Pirate Bay niet meer bestaat. Maar The Pirate Bay is niet de grootste, Mininova en isoHunt zijn ook zeer grote sites waar je juist hetzelfde kan terugvinden. Als The Pirate Bay weggaat, zullen deze enkel maar belangrijker worden.
Ook bestaan er nog vele andere sites: AnimeSuki, ArenaBG, BTJunkie, Demonoid, FlixFlux, MVGroup, Jamendo, Seedpeer... en noem maar op.

Illegaal?

Dat is niet aan ons om dat uit te maken. Maar je kan zeker zelf een conclusie maken indien je muziekalbums download en vervolgens een eigen muziek cd maakt, terwijl je er nooit hebt voor betaald...

Toch wordt het hele BitTorrent netwerk zeer uitgebreid gebruikt voor legale doeleinden. Het is namelijk mogelijk om dit netwerk te gebruiken om op korte tijd bestanden bij heel veel mensen te krijgen, zonder de kost van het enorme downloaden. Een goed voorbeeld hiervan zijn nieuwe versies van het Linux besturingssysteem.
Ze zijn gratis te verkrijgen. Miljoenen mensen wereldwijd maken er gebruik van. Indien men een nieuwe versie uitbrengt en iedereen gaat van de centrale website bijna tegelijk de nieuwste versie willen binnen halen, dan zorgt dit voor hoge kosten en enorme belasting van de computers. Dankzij het BitTorrent netwerk kan men eenvoudig de mensen onderling de nieuwe versie laten uitwisselen. Het gaat meestal veel sneller en bovendien kost het zo goed als niets.

Vergelijkbare methoden worden gebruikt voor andere grote bestanden die perfect legaal worden doorgestuurd. Ook universiteiten maken gebruik voor onderzoeksdoeleinden van het BitTorrent netwerk.

In praktijk zijn er nog vele andere legale gebruiken. CBC in Amerika en NRK uit Noorwegen gebruiken het BitTorrent netwerk voor het doorsturen van programma's op een veel goedkopere wijze dan op hun eigen servers. Ook zijn er muziekbedrijven als Sub Pop Records die zelf muziek en video's vrijgeven via het BitTorrent netwerk.

Veel gebruikt?

Waarschijnlijk wel. The Pirate Bay heeft in april 2009 meer dan 3,5 miljoen geregistreerde gebruikers. Volgens Alexa is de website The Pirate Bay in april 2009 de 106e populairste website ter wereld, en is zo veel populairder dan Dell (164e plaats), Hyves (174e plaats), de Belgische Google (183e plaats), Digg (184) of Skype (257).
Wereldwijd wordt geschat door CableLabs en CacheLogic dat 18% tot 35% van al het internetverkeer bestaat uit dit soort peer-to-peer verkeer. Het is dus gigantisch veel!

Werkt dit nu?

Werkt het uitwisselen van dit soort muziekbestanden nu echt? Kan je echt aan muziek en films zomaar geraken?

Het blijkt allemaal erg eenvoudig. Je hebt 2 zaken nodig: enerzijds moet je zo'n Torrent weten te vinden, en anderzijds moet je van die Torrent gebruik maken om het bestand effectief op je computer te krijgen.

Het vinden van Torrents is niet moeilijk. The Pirate Bay is hiervoor een gebruikvriendelijke website; waarschijnlijk ook de reden waarom men deze site graag wil sluiten.
Maar eenmaal je zo'n Torrent hebt gedownload, moet je er nog wel iets met doen.
Na de help van The Pirate Bay te hebben bekeken, blijkt dat we hiervoor extra software nodig hebben. Een programma dat die Torrents dus effectief kan inlezen en het downloaden kan starten. De site raad ons het programma Vuze aan dat ook gratis te downloaden is.

Het downloaden en installeren hiervan gaat ook vrij vlot. Daarna dubbelklikken we op de Torrent die we eerder downloaden. En jawel, de computer start vrijwel onmiddellijk het het bestand binnen te halen. We hadden voor test een Linuxdistributie gekozen. Een bestand dat perfect legaal te downloaden is.

Leechers en seeders?

Het binnenhalen van bestanden blijkt niet altijd even gemakkelijk te zijn. Het ene gaat enorm snel, terwijl het andere enorm traag gaat. Het programma geeft een ETA aan: Estimated Time of Arrival. Met andere woorden hoelang hij denkt dat het nog zal duren voordat het bestand op je pc staat. Sommige bestanden durven wel meer dan 15 dagen te duren, terwijl ze helemaal niet zo groot zijn.
Sommige bestanden konden we zelfs helemaal niet binnen halen, ookal haalden we de Torrent net van een site af.

Om dit te begrijpen moeten we terug gaan naar de effectieve werking van het hele BitTorrent netwerk.
Iemand plaatst een heel muziekalbum op zijn computer. De Torrent komt op één van zo'n sites als The Pirate Bay. Iemand anders download de Torrent, en wil vervolgens dat album op zijn computer hebben. Wat er nu gaat gebeuren is dat die persoon zijn computer contact gaat opnemen met de persoon die het muziekalbum op zijn computer heeft. Hoe hij die moet vinden staat precies in die Torrent. Vervolgens kan onderling het doorsturen gebeuren.

Maar indien die eerste persoon zijn computer uitzet of gewoonweg het album terug heeft verwijderd van zijn pc, dan kan je het helemaal niet meer downloaden! Het enige dat je dan kan hopen is dat men achteraf toch het terug beschikbaar stelt.

Er is echter een oplossing gevonden: leechers en seeders. Stel dat jij het muziekalbum toch hebt kunnen downloaden. Vanaf het moment dat dit op je pc komt, zal ook je pc dit album beginnen delen met de rest van de wereld. Iedereen die het album wil hebben, kan dan zowel naar de originele aanbieder gaan, als naar jouw pc.
Resultaat? De volgende persoon die het album wil hebben kan van 2 locaties tegelijk downloaden: zijn snelheid is hiermee dubbel zo snel om het muziekbestand binnen te halen. Vanaf die derde het binnen gehaald heeft, begint ook hij dit te delen met de rest, waardoor de vierde nog eens sneller kan downloaden, enz.

Wie op een bepaald ogenblik een bepaald bestand aan het downloaden is, wordt een "leecher" genoemd. Wie een bepaald bestand ter beschikking stelt wordt een "seeder" genoemd.
Hoe meer leechers, hoe trager het downloaden zal gaan. Want indien er maar 4 mensen zijn die het album ter beschikking stellen, maar 200 mensen willen het tegelijk binnenhalen; dan wordt de internetlijn van die 4 mensen gedeeld over die 200 mensen. Resultaat: erg traag downloaden.

Maar eenmaal die 200 mensen dat bestand binnen hebben, kunnen zij "seeders" worden. Ook zij beginnen het bestand (automatisch) aan te bieden. Hoe meer "seeders", hoe meer bronnen waarvan je het bestand vandaan kan halen, en hoe sneller het binnenhalen zal worden.

Wat ingewikkeld!?

Ingewikkeld is het uiteindelijk niet. Vergelijk het met de supermarkt. Hoe meer kassa's er tegelijk open zijn, hoe sneller de bediening zal zijn. Maar naarmate er meer mensen tegelijk aan de kassa's aankomen, zullen er wachtrijen tevoorschijn komen en zal de bediening langer duren.

Als vuistregel kan je dus zeggen dat hoe meer seeders er zijn, hoe sneller het zal gaan. Hoe meer leechers, hoe trager het zal gaan om het binnenhalen van een bestand naar je pc via het BitTorrent netwerk.

Te oud

Het kan voorkomen dat bestanden niet meer te vinden zijn. Indien de torrents al maanden of jaren oud zijn, dan kan het voorkomen dat niemand ze nog op de pc heeft staan. Denk maar aan muziek die al lang uit de tijd is, of een totaal verouderde film. Indien niemand ze nog in de aanbieding heeft, kan je misschien nog wel de Torrent hebben, maar kan je het bestand toch niet meer downloaden.
En dat komt opnieuw omdat het uitwisselen van de bestanden tussen gebruikers onderling gaat. Indien er niemand meer is die het in de aanbieding heeft staan, kan ook niemand het meer downloaden.

Op websites waar je torrents kan downloaden, zoals de bewuste The Pirate Bay, staat er steeds de datum bij wanneer deze werd toegevoegd. Zo ben je op voorhand al gewaarschuwd indien je torrents van meerdere jaren geleden zou willen downloaden. Mogelijk krijg je het bestand nooit nog binnen.

Hoe ziet zo'n Torrent eruit?

Op zich is zo'n torrent voor jou gewoon een bestand als een ander dat je download. Net zoals je een document, pdf, programma of iets anders zou binnenhalen. Het verschil is dat het de extensie ".torrent" heeft. Open je dit bestand in een tekstverwerker, dan krijg je veel onleesbare tekens te zien, zoals bvb.:

ûˆáýXï„K£t›ä½mqÏÃ/ŸÀè~6,—5Kô£Ü· µŒa¨ERÙ°Ýå Ùðÿ…#¥ -½À‹n'ö~hÈ¡Š‘¿yê™ÁWsŠ±Ç.{â¿ñ(ÏíŠûž@1/|>O4;~]ÉW“lŽ,5ÊLœAGŠà¶O

In de torrent zijn nog wel enkele stukken leesbaar, waaronder een aantal IP-adressen van computers waar het bestand te vinden is, alsook vaak een beschrijving wat het nu precies is. Download je muziek, dan staat vaak de artiest, titels, enz. ook leesbaar in dit bestand.
Je moet echter zo'n bestand nooit zelf openen in een tekstverwerker. Dubbelklik je erop, dan opent het programma dat met die Torrents overweg kan, en wordt alles netjes voor je gedaan.

Opletten met dataverkeer

Wanneer je begint rond te zoeken naar Torrents ga je mogelijk erg enthousiast worden. Je begint bij jezelf misschien wel te denken dat je dat éne ook nog wel wil, en "oh ja, dat lijkt ook wel leuk",... Je begint zo al snel talloze Torrents toe te voegen om te downloaden. Nu wordt het opletten voor je dataverkeer, ook wel bandbreedte genoemd.

Bij veel internetabonnementen, vooral nog in België (vaak niet meer in het buitenland), zit je vast aan een beperkt aantal gigabyte (GB) dat je op maandbasis mag downloaden. Dat kan 12 GB of 30 GB zijn, of een ander aantal. Dat hangt af van het internetabonnement dat je hebt. Een enkel muzieknummer vraagt maar weinig ruimte; je kan vaak honderden liedjes downloaden voordat je 1 GB aan verkeer hebt verbruikt. Bij films ligt dit wel anders. Films zijn vaak meer dan 1 GB groot. Laat je jezelf gaan, dan kan je dus snel bij de limieten komen van je internetabonnement.
Met onze test zaten we op korte tijd al heel erg ver. Je kan het totale verbruikte dataverkeer vaak ook terugvinden bij de statistieken in het Torrent programma. Vuze dat wij uitgetest hebben had hiervoor uitgebreide statistieken beschikbaar.

Bovendien moet je rekening houden dat vanaf het moment dat je bepaalde bestanden hebt gedownload, dat je zelf ook gaat werken als "seeder". Anderen kunnen dan hetzelfde bestand van je pc downloaden. Maar dat kost je ook internetverkeer! Stel dat je zelf 1 GB download; en vervolgens download iemand dit bij jou, dan heb je zowel 1 GB downloaden (naar je pc), als 1 GB uploaden (van je pc naar die andere gebruiker); of samen 2 GB gebruikt!

In de meeste programma's die werken met de torrents kun je limieten instellen voor het dataverkeer. Ook het programma Vuze dat we gebruikten in onze test liet dit toe.

Niets meer binnen krijgen?

Wanneer je diverse torrents wil downloaden, kan het zijn dat je na een tijd helemaal niets meer aan het downloaden bent. Dit terwijl er nog verschillende in wachtrij staan waar hij niet eens aan begon.

Hoe komt dat? Dit komt doordat bepaalde torrents mogelijk niet gevonden worden, of extréém traag gaan. Sommige duren weken of maanden voordat ze helemaal zouden binnen komen. Het is vrij zinloos om deze ook te downloaden.

Toch heeft bijna elk van de Torrent programma's een limiet op het aantal tegelijk te verwerken Torrents. Indien dit getal op bvb. 5 staat, en alle 5 zijn extreem trage Torrents, dan zou je voor weken of maanden niets meer kunnen downloaden.

Oplossing is om de extreem trage te stoppen en verwijderen, zodat hij aan de volgende kan beginnen.

(il)Legaal?

Het is niet toegelaten om muziek of films te downloaden, te gebruiken en zelfs te verspreiden zonder voorafgaande toestemming van de originele auteurs. Laat dit duidelijk zijn. Let hier dus zeker met op. Dit artikel is geschreven om vele vragen te beantwoorden die we krijgen en de mensen te informeren. NIET om aan te zetten tot het illegaal gebruik.
Wereldwijd zijn er al diverse rechtzaken ingespannen geweest tegen grote overtreders. Soms wordt dat gewonnen, soms ook niet. Maar we raden absoluut aan om het risico niet te nemen.

Het is uiteraard wel toegelaten om informatie te downloaden die vrij beschikbaar is en waar geen auteursrechten op zijn, of waarvan de verspreiding toegelaten is. Denk maar aan de vele legale initiatieven die genomen worden om het versturen van bestanden goedkoper te maken voor de originele uitgever (bijvoorbeeld wat bij veel opensource software het geval is).

Zeker voor dergelijk vrij beschikbaar materiaal is het een zegen om met Torrents te werken. De laatste nieuwe Linux versie is zo op 1,2,3 gedownload, zonder dat je het risico loopt dat de centrale servers van die Linux versie overbelast zouden geraken.

Lichtpuntje?

Ondanks al het negatieve wat in de media komt over het illegaal downloaden (wat voor alle duidelijkheid dus niet mag), blijkt dat dit mogelijk toch niet zo'n negatieve invloed heeft. Uit een zeer recent onderzoek blijkt dat jongeren die illegaal muziek downloaden 10x meer uitgeven aan muziek dan jongeren die nooit illegaal downloaden. Ook een ouder onderzoek uit 2006 uit Canada geeft aan dat gebruikers van peer-to-peer netwerken meer muziek cd's kopen dan gebruikers die het niet gebruiken.

Seniorennet