Handen kan je ontsmetten met ontsmettingsalcohol of alcogel. Instrumenten zoals een schaar of een pincet kan je ontsmetten door ze 2 minuten in ontsmettingsalcohol te leggen en ze dan af te drogen met een steriel kompres. Als je dat niet ter beschikking hebt, mag je de alcohol laten verdampen. Niet blazen!

Gebruik ontsmettingsalcohol enkel om instrumenten en gave huid te ontsmetten.
• sterk prikkelend en brandbaar
• enkel te gebruiken voor ontsmetting van instrumenten en gave huid

Vroeger moest elke wonde ontsmet worden. Wetenschappelijk onderzoek toont echter aan dat ontsmetten ook nadelen heeft. Enkel spoelen met water geeft ook een goede wondgenezing en is vaak makkelijker. Enkel in omstandigheden waarbij het slachtoffer een groot besmettingsgevaar loopt, is het toch aangewezen om te ontsmetten (bijv. in slachthuizen of afvalsorteerbedrijven). Ook op aanraden van de arts mag je een wonde ontsmetten met het voorgeschreven middel.

Ontsmettingsmiddelen zijn actief tegen bepaalde micro-organismen. Voor wondzorg proberen we ontsmettingsmiddelen te gebruiken die een zo groot mogelijke groep micro-organismen bestrijden. Niet alle producten zijn even geschikt.

Bij eerste hulp gebruik je voor wondverzorging enkel producten die op basis van water zijn gemaakt en de wonde niet of slechts oppervlakkig verkleuren. Hieronder geven we enkele voorbeelden.

• Goede reinigende werking: zuurstofwater bruist als het in contact komt met organisch materiaal zoals bloed.
• Weinig doeltreffend als ontsmettingsmiddel, omdat de hoeveelheid zuurstof en de contacttijd van de zuurstof onvoldoende zijn om met zekerheid de tetanusbacterie te doden.
• Beperkt houdbaar.
• Inactiveert andere ontsmettingsmiddelen als je na gebruik de wonde niet spoelt met water.

• niet-kleurend waterig ontsmettingsmiddel
• op basis van chloorhexidine
• ontsmet zeer goed
• verkrijgbaar in fl acons voor eenmalig gebruik (unidose)

• bestaat uit Hibidil® waaraan een stof met reinigende werking is toegevoegd
• reinigt en ontsmet zeer goed
• verkrijgbaar in fl acons voor eenmalig gebruik (unidose)

• kleurt de wonde bruin-geel, maar de kleur kan makkelijk verwijderd worden door te spoelen met water
• op basis van jodium, maar in een vorm die veel minder allergische reacties veroorzaakt dan jodiumtinctuur
• ontsmet zeer goed
• verkrijgbaar in fl acons voor eenmalig gebruik (unidose)

• Zeer ontvlambaar product (bewaar het nooit in een ijskast). Doof voor het gebruik van ether open vuur en waakvlammen in de buurt.
• sterk bedwelmende geur
Gebruik ether alleen om vet of kleefresten te vermijden.
• geen ontsmettende eigenschappen
• enkel te gebruiken om vet of kleefresten te verwijderen
• mag niet in contact komen met een wonde of de ogen

Enkele gekende ontsmettingsmiddelen zijn af te raden bij de eerste hulp omdat ze te weinig ontsmetten of gevaarlijke eigenschappen voor het lichaam bevatten. Sommigen kan je wel gebruiken voor andere toepassingen, zoals luieruitslag.

• kleurt de wonde sterk rood
• sluit de wonde af voor zuurstof
• veroorzaakt gemakkelijk allergie
• bevat kwik en chroom (toxisch)
• werkt niet reinigend
• ontsmet onvoldoende

• kleurt de wonde sterk rood
• ontsmet onvoldoende
• wel bruikbaar voor bijvoorbeeld verzorging van zweet- of luieruitslag, dankzij de uitdrogende werking

• irriterend, veroorzaakt regelmatig allergische reacties
• wordt gemakkelijk door de huid heen in de bloedbaan opgenomen, wat gevaarlijk is voor de schildklier
• af te raden voor huishoudelijk gebruik

• Meestal beschik je niet over een steriele fles en over het juiste oplosmiddel (bijv. steriel of gedemineraliseerd water).
• Er worden veel fouten gemaakt bij het maken van de verdunning.
• De verdunde oplossingen zijn slechts korte tijd houdbaar.