Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Ledematen - compartimentsyndroom

Ledematen
Compartimentsyndroom
Op bepaalde plaatsen in het lichaam (onderbeen, dij, voorarm) zijn weefsels gegroepeerd in een compartiment dat soms ook een bot bevat of waar grote bloedvaten doorlopen. Elk compartiment is omgeven door een stevig vlies dat uit bindweefsel bestaat. Bij een letsel (ongeval of erg intensieve sportbeoefening) kunnen de weefsels in een compartiment gekwetst raken en daardoor zwellen. Het stevig vlies laat evenwel niet veel ruimte voor zwelling. Bijgevolg stijgt de druk in het compartiment. De bloedvaten worden dichtgedrukt en de weefsels ontvangen niet genoeg zuurstof meer, waardoor ze beschadigd raken en kunnen afsterven.

Dit letsel kan zich plots voordoen (acuut compartimentsyndroom) of regelmatig terugkomen (chronisch compartimentsyndroom). Het acuut compartimentsyndroom komt voor na een ernstig letsel van de spieren, met een bloeduitstorting of erge zwelling. Het chronisch compartimentsyndroom komt veel voor bij jonge mannen die sporten. Het valt frequenter voor bij sporten op een harde ondergrond (straat, sporthal) of bij sporters die op hun tenen lopen met naar buiten gekantelde voeten of op sportschoenen met noppen lopen. Het letsel komt meer voor dan vroeger omdat er meer en intenser gesport wordt, maar niet altijd met de juiste techniek of de juiste sportuitrusting. Een chronisch compartimentsyndroom zal niet spontaan genezen. Een behandeling heeft geen resultaat zolang de sportintensiteit onveranderd blijft. Meestal is een chirurgische ingreep noodzakelijk.
Wat stel je vast?
  • pijn ter hoogte van de spieren
  • spierstijfheid
  • krampgevoel
  • zwakte, krachtverlies
Wat doe je?
  • Rust, want de pijn vermindert hierdoor.
  • Verwijs door naar een arts, kinesist of ervaren sportverzorger als de spierklachten telkens terugkomen of erger worden.
Preventie van een compartimentsyndroom
  • Neem bij sportbeoefening altijd de tijd voor een opwarming van de spieren.
  • Sport regelmatig, maar overdrijf niet qua intensiteit.
  • Draag degelijk schoeisel dat aangepast is aan de sportactiviteit.
  • Bescherm de beenspieren tegen extreme koude.
Preventie van een sportletsel
    Veel letsels komen voor in sportsituaties. Hieronder vind je enkele tips om sportletsels te vermijden.

    Sportbegeleiding
  • Kies een sport die je ligt.
  • Laat een arts uitmaken of je geschikt bent voor een bepaalde sport.
  • Respecteer de herstel- en rustperiode die je arts heeft voorgeschreven als je gekwetst bent.

  • Fairplay
  • Hou je aan de spelregels en laat je niet opjutten door andere spelers, supporters of familie.
  • Hou je steeds aan de beslissingen van de scheidsrechter.

  • Sportuitrusting
  • Gebruik steeds de juiste uitrusting bij elke sport.
  • Draag beschermingsmateriaal als dat nodig is, ook bij de training.
  • Onderhou je sportmateriaal regelmatig.

  • Training
  • Laat de spieren terug op normale temperatuur komen door lichte oefeningen en rekkingsoefeningen te doen.
  • Leer van bij het begin de juiste techniek.
  • Controleer je houding en train voldoende.
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen