Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Hoofd en hals - vuiltje in het oog

Hoofd en hals
Vuiltje in het oog
Een vreemd voorwerp op de oogbol kan zeer hinderlijk zijn. Meestal is dit zand, stof, een stukje steen, een insect, een blaadje of zelfs een verplaatste contactlens.
Wat stel je vast?
  • schurend gevoel bij het knipperen of bewegen van de ogen
  • rode ogen
  • tranen
  • troebel zicht
  • krampachtig gesloten oogleden
Wat doe je?
    © Rode Kruis-Vlaanderen
  • Laat het slachtoffer op een plaats zitten waar voldoende licht aanwezig is om het oog te onderzoeken.
  • Leg een handdoek op de schouder van het slachtoffer aan de getroffen zijde.
  • Was je handen.
  • Vraag om het hoofd naar achter te kantelen en niet in de ogen te wrijven.
  • Ga zelf achter het slachtoffer staan en spreid voorzichtig beide oogleden open met je duim en wijsvinger.
  • Vraag het slachtoffer om afwisselend naar boven, naar onder, naar links en naar rechts te kijken.
  • Spoel voorzichtig met water uit een glas of uit een oogspoelfles als je een vreemd voorwerp op het wit van het oog kan zien. Spoel vanaf de neus naar de zijkant van het gelaat.

Als het niet lukt om het vuiltje te verwijderen, kan je proberen met de tip van een zakdoekje of een wattenstaafje het voorwerp voorzichtig te verwijderen. Als dat ook niet lukt, Verwijs je door naar een arts of oogarts.
Raak nooit iets aan dat op of in de oogbol of het gekleurde deel van het oog vastzit. Krassen op het gekleurde deel kunnen littekens veroorzaken die het zicht vertroebelen.
Soms zit het vreemd voorwerp verscholen achter het bovenste ooglid. In dat geval neem je de wimpers van het bovenste ooglid tussen duim en wijsvinger en trek je het ooglid voorzichtig van het oog weg. Zo kan je ook onder het bovenste ooglid spoelen.
Als het niet lukt om een vreemd voorwerp onder het bovenste ooglid weg te spoelen, kan je het ooglid 'omklappen'. Dit is een rare gewaarwording voor het slachtoffer.
Techniek: een ooglid omklappen

Vraag om contactlenzen uit te doen.

Laat het slachtoffer de oogbol goed naar beneden draaien zonder het hoofd zelf te kantelen.

Neem de wimpers van het bovenste ooglid tussen duim en wijsvinger vast en trek het ooglid voorzichtig naar beneden en van het oog weg.

Met je andere hand druk je met een wattenstaafje zachtjes halverwege op het bovenste ooglid.

© Rode Kruis-Vlaanderen

Beweeg je hand waarmee je de wimpers stevig vasthoudt, naar boven. Als je het goed uitvoert, klapt het bovenste ooglid om en zie je de binnenzijde ervan.

Verwijder het voorwerp voorzichtig met de tip van een zakdoekje of een wattenstaafje.

Als dit niet lukt, klap je het ooglid weer in de normale positie en Verwijs je door naar een arts of oogarts.

Bij iemand die lange tijd bewusteloos is, kan een contactlens die blijft zitten het oog irriteren. Het verwijderen ervan is niet zo eenvoudig.
Techniek: een contactlens verwijderen

Zorg ervoor dat je nagels kort geknipt zijn.

Was en droog je handen.

Trek het onderste ooglid naar beneden met de middenvinger van een hand.

Neem de lens tussen duim en wijsvinger van de andere hand en pluk ze van de oogbol.

Herhaal dit voor het andere oog.

Bewaar de lenzen in het juiste potje (links-rechts) met lensvloeistof, tenzij de lenzen voor eenmalig gebruik zijn.

Als dit niet lukt, klap je het ooglid weer in de normale positie en Verwijs je door naar een arts of oogarts.

Het spoelen of verwijderen van een voorwerp kan hevige reflexen geven, vooral bij kinderen. Wees steeds bedacht op bruuske bewegingen, zodat je het oog niet bijkomend kwetst.

Als de persoon bij bewustzijn is, laat je hem zelf zijn lenzen verwijderen.
Soms heeft een persoon de indruk dat er 'iets in het oog zit'. Deze gewaarwording kan afkomstig zijn van infecties, ontstekingen of kleine verwondingen van het oog of de oogleden. Verwijs in dit geval door naar een arts of oogarts.
Video: Een vuiltje in het oog
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen
Seniorennet