Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Hoofd en hals - oor- tand- en keelpijn

Hoofd en hals
Oorpijn
Oorpijn is vaak het gevolg van een middenoorontsteking of een letsel aan het trommelvlies. Ook een ophoping van oorsmeer kan na verloop van tijd oorpijn veroorzaken. Vele mensen ervaren ook oorpijn bij het snel stijgen of dalen (met de auto in de bergen, snelle lift in een torengebouw, vliegtuig, duiken).
Wat stel je vast?
  • pijn aan één of beide oren
  • oorsuizingen of vermindering van het gehoor
  • etterige afscheiding uit de gehoorgang
Wat doe je?
© Rode Kruis-Vlaanderen
  • Neem een pijnstiller op basis van paracetamol (bijv. Dafalgan®) wanneer de pijn te hevig is.
  • Druk met iets warm licht tegen het oor (bijv. warmwaterkruik, verwarmingszakje met gel, kersenpitkussen). Dit kan de pijn verzachten. Let op voor verbranding!
  • Installeer de zieke tegen enkele kussens. Plat neerliggen verergert meestal de pijn.
  • Doe geen druppels in de gehoorgang zonder medisch advies.
  • Verwijs door naar een arts als:
    • de pijn blijft duren
    • bij koorts
    • bij etterige afscheiding
    • bij gehoorsvermindering.
Oren klaren
Het middenoor is afgesloten van de buitenwereld door het trommelvlies. Een dun kanaaltje vertrekt uit het middenoor naar de keel (buis van Eustachius). Dit zorgt ervoor dat de luchtdruk in het middenoor dezelfde is als in de omgeving. Soms kan de druk zich niet snel genoeg aanpassen zodat er een druk op het trommelvlies ontstaat, met oorpijn als gevolg. Dit komt voor bij een keelinfectie en bij plotse luchtdrukveranderingen. De oorpijn door luchtdrukveranderingen kan verholpen worden door het 'klaren' van de oren.
Techniek: oren klaren
© Rode Kruis-Vlaanderen

Slikken, geeuwen of kauwgom eten, kan de druk op het trommelvlies weer in evenwicht brengen.

De 'Valsalva-techniek': sluit de mond, knijp de neusvleugels dicht en adem voorzichtig uit. Zo verhoog je de druk op het trommelvlies.

De 'Toynbee-techniek': sluit de mond, knijp de neusvleugels dicht en slik. Zo verlaag je de druk op het trommelvlies.

Tandpijn
Tandpijn wordt meestal veroorzaakt door tandbederf. In ernstige gevallen kan een tandzenuw aangetast zijn, wat erge pijn veroorzaakt. Ook een tandabces, sinusitis of een oorinfectie kunnen tandpijn veroorzaken. Tandpijn wordt erger bij het eten van iets dat zoet of zuur is, of bij contact met koude of warmte.
Wat doe je?
© Rode Kruis-Vlaanderen
  • Neem een pijnstiller op basis van paracetamol (bijv. Dafalgan®) als de pijn te erg is.
  • Druk met iets warm (warmwaterkruik, verwarmingszakje met gel, kersenpitkussen)licht tegen de wang. Dit kan de pijn verzachten. Let op voor verbranding!
  • Duw een propje tandwas of een kompres tegen de scherpe kanten van een afgebroken stukje tand of losgekomen vulling.
  • Verwijs door naar een tandarts.
Preventie van tandpijn
  • Kies een goede tandenborstel.
  • Poets je tanden minstens twee keer per dag twee minuten met een tandpasta die fluoride bevat.
  • Poets niet onmiddellijk na het eten van zure vruchten of het drinken van vruchtensap. Dit werkt slijtage van de tanden in de hand door het gecombineerd effect van het zuur en het borstelen.
  • Reinig 's avonds met een fl osdraad de ruimte tussen de tanden. Dit voorkomt heel wat tandbederf.
  • Rook niet en vermijd snoepen.
  • Bezoek twee keer per jaar de tandarts voor een preventieve controle.
Keelpijn
Keelpijn is dikwijls een gevolg van een keelontsteking. Die ontstaat vaak bij het begin van een griep en verdwijnt na enkele dagen. Ook de amandelen of de huig achterin de keel kunnen ontsteken. Dit is ernstiger.
Wat stel je vast?
  • ruwe, schorre keel
  • heesheid
  • pijn bij het slikken
  • rode gezwollen amandelen of huig, soms met een etterig beslag
  • gezwollen lymfeklieren in de hals
Wat doe je?
  • Laat de zieke veel water drinken, maar met kleine nipjes.
  • Neem een pijnstiller op basis van paracetamol (bijv. Dafalgan®) als de pijn te erg is.
  • Verwijs door naar een arts:
    • als de amandelen of de huig sterk gezwollen zijn
    • bij koorts
    • bij ernstige slik- of ademhalingsmoeilijkheden.
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen