Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Bloedingen - veruitwendige bloeding

Bloedingen
Veruitwendigde bloeding
Een veruitwendigde bloeding is een bloeding binnen in het lichaam, die gedeeltelijk naar buiten treedt via natuurlijke lichaamsopeningen: oren, ogen, neus, mond, aars, vagina en urinebuis. Een veruitwendigde bloeding kan je bovendien niet zelf stelpen. Omdat de bloeding zich in het lichaam bevindt, kan je de ernst niet inschatten. Toch kan er een levensgevaarlijke situatie ontstaan.
Bloed uit het oor
Soms loopt er bij een sterk bloedende hoofdwonde bloed in de gehoorgang zonder dat er aan het oor een letsel is.
Bloedverlies uit het oor kan het gevolg zijn van een wonde in de gehoorgang, een gescheurde trommelvlies of een breuk van de schedelbasis.
Wat stel je vast
  • bloed uit het oor
  • oorpijn
  • constant geruis en gehoorsvermindering
  • soms duizeligheid en evenwichtstoornissen
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Als het gelaat sterk bebloed is, maak dan met de tip van een kompres de gehoorgang vrij en observeer of er opnieuw bloed uit de gehoorgang komt.
  • Zorg dat er geen water in de gehoorgang komt.
  • Bedek het bloedende oor met een droog verband. Stelp nooit een bloeding uit het oor door de gehoorgang af te sluiten met watjes of een kompres. Het opstoppen zou overdruk in de schedel kunnen veroorzaken als de bloeding afkomstig is van een schedelbasisbreuk.
  • Verwijs door naar een arts.
  • Draai het hoofd met het bloedende oor naar beneden zodat er zich geen bloedklonter in de gehoorgang vormt.
  • Druppel nooit vloeistof (bijv. water, olie, oordruppeltjes) in een bloedend oor zonder advies van een arts.
© Rode Kruis-Vlaanderen © Rode Kruis-Vlaanderen
Bloed uit de neus
Buig het hoofd lichtjes voorover. Knijp de neusvleugels dicht. Steek geen watten in de neus.
Een slachtoffer kan uit de neus bloeden wanneer enkele kleine bloedvaatjes in de neus scheuren. Dit gebeurt vaak na een slag of stoot op de neus, maar ook door hevig niezen, snuiten of in de neus peuteren. Sommige mensen krijgen een neusbloeding onder invloed van warmte. Een neusbloeding kan ook veroorzaakt worden door een te hoge bloeddruk.
Wat stel je vast
  • het bloed druipt of loopt uit de neus
  • het bloed kan ook in de keelholte lopen
Wat doe je?
  • Laat het slachtoffer zitten. Vraag om het hoofd lichtjes voorovergebogen te houden.
  • Vraag het slachtoffer om door de mond te ademen en de neusvleugels 10 minuten dicht te knijpen. Steek geen watten, kompressen of ander materiaal in de neus.
  • Controleer na 10 minuten of de bloeding gestelpt is. Als dat niet het geval is, vraag dan om de neus opnieuw 10 minuten dicht te knijpen.
  • Als de bloeding gestelpt is, maak dan de buitenkant van de neus en de mond voorzichtig schoon met water.
  • Vraag het slachtoffer om het even rustig aan te doen en om de eerste uren de neus niet te snuiten.
  • Verwijs het slachtoffer door naar een arts of ziekenhuis als:
    • de bloeding na 20 minuten nog steeds niet gestelpt is.
    • de oorzaak een slag of stoot op de neus is. De arts kan dan nagaan of er andere letsels zijn (bijv. een neusbeenbreuk).
© Rode Kruis-Vlaanderen
Bloed uit de mond
Een ernstige bloeding in de mond kan de ademhaling belemmeren. Leg het slachtoffer in een stabiele zijligging om dit te voorkomen. Waterig bloed verliezen via de mond wijst op een schedelbasisfractuur. Dit is levensbedreigend.
Bloedverlies uit de mond is meestal het gevolg van een wonde aan de tong, de lippen of het tandvlees. Dit gebeurt dikwijls doordat de persoon zelf op lip of tong heeft gebeten of na het loskomen of het verlies van een tand. Wonden in de mond genezen snel en gemakkelijk. Als het slachtoffer bloed ophoest of uitbraakt, gaat het om een levensbedreigende situatie.
Wat stel je vast
  • pijn
  • bloedverlies uit de mond.
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Laat het slachtoffer de mond spoelen met fris water.
  • Vraag het slachtoffer de mond te openen om de wonde te kunnen bekijken.
  • Druk een kompres tegen de wonde of laat het slachtoffer erop bijten. Doe dit niet als er kans is dat het slachtoffer het kompres inslikt (bijv. het slachtoffer is een klein kind, het slachtoffer is onrustig, bewusteloos of dronken).
  • Verwijs door naar een arts als je vermoedt dat de wonde moet gehecht worden.
© Rode Kruis-Vlaanderen
Afgebroken of verloren tand
Soms gebeurt het dat een tand afbreekt of zelfs helemaal los komt.
Wat stel je vast?
  • losse tand
  • afgebroken tand
Wat stel je vast?
  • Verloren tand (bij een melktand hoef je deze handelingen niet te stellen).
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Bescherm zo nodig de scherpe randen van een afgebroken tand met een kompres.
  • Verwijs door naar een tandarts.
© Rode Kruis-Vlaanderen
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Plaats voorzichtig de tand terug op zijn plaats zonder deze vooraf te reinigen. Door hem te reinigen beschadig je de tand en wordt de kans op herstel kleiner.
  • Laat het slachtoffer op een kompres bijten om de tand op zijn plaats te houden.
  • Verwijs zo snel mogelijk door naar een tandarts.
Bewaar de tand in een potje met speeksel of melk als je hem niet terug op zijn plaats kan duwen. De tand moet beschermd worden tegen uitdroging. Gebruik nooit water. Als er geen kans is dat de tand wordt ingeslikt, kan het slachtoffer de tand ook in de eigen mond bewaren.
Anaal bloedverlies
Verwijs altijd door naar een arts bij bloedverlies langs de aars, ook al zijn er geen andere klachten.
Anaal bloedverlies is een bloeding langs de aars. Meestal is die afkomstig van kloofjes in de aars of bloedende aambeien (spataders ter hoogte van de aars). Soms is de bloeding evenwel afkomstig van de darmen hogerop.
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Bedek de aars met een kompres of maandverband.
  • Verwijs door naar een arts.
Vaginale bloeding
De menstruatiebloeding is de meest voorkomende vorm van vaginaal bloedverlies. Maar ook bij een miskraam, zwangerschap, abortus of geboorte treedt vaginaal bloedverlies op. Het kan eveneens voorkomen bij ziektes of verwondingen aan de geslachtsorganen.
Wat doe je?
  • Trek handschoenen aan.
  • Installeer het slachtoffer in een rustige comfortabele omgeving met de nodige privacy.
  • Geef het slachtoffer een maandverband of een zuivere handdoek.
  • Alarmeer de hulpdiensten wanneer de vaginale bloeding onverwacht of zeer hevig is.
Vaginale bloeding na seksuele agressie
Bij seksuele agressie is het belangrijk dat sporen van de dader niet worden verwijderd. Zorg ervoor dat het slachtoffer zich niet wast, het toilet bezoekt of kledij wast vóór het onderzoek door een arts en de politie. Het slachtoffer maakt een moeilijk moment door. Ga daar begripvol mee om.
Bloed bij de urine
Bloedverlies bij de urine is afkomstig uit de urinebuis of de hoger gelegen urinewegen (blaas, prostaat, urineleiders of nieren). In vele gevallen verloopt dit bloedverlies onopgemerkt. Slechts zelden is er duidelijk rood bloed te zien. Het bloedverlies kan afkomstig zijn van een niersteen of een afwijking in de urinewegen. Ook na een stoot in de lenden of een prik- of steekwonde kan er bloed in de urine voorkomen.
Bloed bij de urine moet altijd als een ernstige situatie beschouwd worden.
Soms is de urine donker of oranje verkleurd en is het niet makkelijk vast te stellen of het om bloed gaat. Sommige voedingsstoffen zoals rode biet, rabarber of braambessen kunnen de urine doen verkleuren. Ook bepaalde geneesmiddelen doen dit. Die bijwerking staat dan in de bijsluiter vermeld. Tijdens de menstruatie is het voor een vrouw moeilijk om vast te stellen of er bloed bij de urine is. Verwijs door naar altijd een arts als je de oorzaak van de urineverkleuring niet kent of twijfelt.
Wat stel je vast?
  • bloed bij de urine
  • pijn in de lenden of de onderbuik
  • pijn bij het plassen
Wat doe je?
  • Bij een letsel:
    • Trek handschoenen aan.
    • Controleer of er een verwonding zichtbaar is en verzorg die.
    • Leg het slachtoffer neer in een comfortabele houding. Meestal is dit een stabiele zijligging op de gekwetste zijde, met een kussen dat drukt op het letsel.
    • Alarmeer de hulpdiensten.
  • Zonder letsel:
    • Verwijs steeds door naar een arts, ook al zijn er geen andere klachten.
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen