Aanmerkelijke wijziging van het reliëf: stedenbouwkundige vergunning of niet?

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Artikel 99, §1, vijfde lid van het decreet ruimtelijke ordening bepaalt dat als een aanmerkelijke reliëfwijziging onder meer beschouwd wordt elke aanvulling, ophoging, uitgraving of uitdieping die de aard of functie van het terrein wijzigt.

De aard of de functie van een terrein wordt gewijzigd bijvoorbeeld indien een parkeerplaats aangelegd wordt op een weiland in landbouwgebied door er steenslag op te brengen. Dit zijn vergunningsplichtige werken zelfs indien de ophoging slechts over enkele centimeters zou gaan.

Men mag hier echter niet uit afleiden dat indien de functie van het terrein toch behouden blijft, een reliëfwijziging niet aanzienlijk zou kunnen zijn. De reliëfwijziging kan aanzienlijk blijven omwille van de omvang.

Het is dus steeds aan te raden alvorens over te gaan tot een reliëfwijziging, contact op te nemen met de technische dienst van de gemeente waar de werkzaamheden zouden moeten uitgeoefend worden. Er kan dan nagevraagd worden of er voor de uit te voeren werken al dan niet een stedenbouwkundige vergunning vereist zal zijn.

"Aanzienlijke reliëfwijziging"

In het Koninklijk Besluit van 18 december 1981 werd gesteld dat een wijziging van het bodemreliëf als aanmerkelijk moet worden beschouwd wanneer zij meer dan 0,50 meter bedraagt. Deze louter mathematische benadering wordt nog door sommige gemeentelijke administraties gevolgd. Ook de rechtspraak kon zich vroeger met deze beoordeling verzoenen.

De rechtsleer daarentegen verwierp dit criterium en stelde dat men niet kon aannemen dat elke wijziging van de bodem met meer dan 50 centimeter als "aanzienlijk" te beschouwen was en een wijziging met minder dan 50 centimeter dit niet was.

Of een reliëfwijziging al dan niet aanmerkelijk is en dus al dan niet onderworpen is aan een stedenbouwkundige vergunning, moet beoordeeld worden volgens de aard en de functie van het desbetreffende terrein en niet alleen in functie van de hoegrootheid van de reliëfwijziging (alhoewel dit een belangrijke aanwijzing is).

Met de "aard en de functie" van het terrein bedoelt men zowel de bestemming, het feitelijk gebruik als het uitzicht van het terrein.

Rechtspraak

Bij het nader inkijken van de rechtspraak omtrent reliëfwijzigingen, stelt men vast dat geval per geval grondig wordt bekeken. De rechter gaat tot in detail na wat de werken precies inhouden en welke de impact ervan zal zijn op het terrein. Hij beveelt hiertoe somtijds een grondig onderzoek waarbij foto's hem een beeld moeten schetsen van de situatie ter plaatse. Aan de hand daarvan velt hij dan zijn vonnis.

In een recente zaak had een landbouwer het reliëf van zijn maïsakker gewijzigd. Deze akker is gelegen in agrarisch gebied. Er waren ongeveer een honderdtal vrachtwagens aan te pas gekomen met elk een inhoud van ongeveer 8m³. Deze reliëfwijziging had tot doel het niet productieve gedeelte van het perceel landbouwkundig te economiseren.

Door het optreden van compactering en door de natuurlijke zetting van de bodem, kon er niet precies nagegaan worden welk precies het niveauverschil was voor en na de reliëfwijziging. Er werd aangenomen dat het hier ging om een ophoging van ongeveer 30 cm.

In deze zaak oordeelde de rechter dat de aanvulling met grond weliswaar een "aanvulling" is zoals bedoelt in artikel 99 van het Decreet ruimtelijke ordening, doch deze aanvulling was volgens de rechter niet van die aard dat zij de functie van het terrein wijzigde. Zelfs na deze reliëfwijziging werd het perceel nog steeds als akker gebruikt. De rechter oordeelde verder ook nog dat de reliëfwijziging in deze zaak absoluut niet storend was voor de omgeving.

In andere uitspraken van rechters stelt men dan vast dat er helemaal anders geoordeeld wordt, doch dat dit dan weer te wijten is aan de precieze feiten en omstandigheden welke zich in de zaak voordoen. Zo oordeelde een rechter dat een reliëfwijziging over een oppervlakte van 180m2  in natuurgebied wel degelijk een "aanzienlijke reliëfwijziging" is.

Vrijdag 11 Januari 2008