Waar vandaan: Juridisch advies > Is architect aansprakelijk voor gebrekkig bouwdossier?

Is architect aansprakelijk voor gebrekkig bouwdossier?

Juridisch advies

< Vorige Archief Volgende >
     

U vraagt aan een architect om een volledig bouwdossier samen te stellen voor verbouwingswerken aan een oude woning. Na het indienen van dit dossier blijkt de gemeente geen bouwvergunning te willen geven. U vindt dat uw architect hier aansprakelijk voor is omdat u vindt dat het bouwdossier dat de architect opstelde niet nauwkeurig was en fouten bevatte. Heeft u een been om op te staan?

 

Artikels 1382 en 1383 BW

De artikels 1382 en volgende van ons Burgerlijk Wetboek stellen dat elke daad van de mens waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht de schuldige persoon om de opgelopen schade te vergoeden. Bovendien is elk persoon aansprakelijk voor de schade welke hij door zijn daad heeft veroorzaakt, maar ook voor de schade welke ontstond door zijn nalatigheid of onvoorzichtigheid. Kortom betekent dit dus dat diegene die door zijn fout of nalatigheid aan iemand anders schade toebrengt, deze schade zal moeten vergoeden.

Een "fout" kan gedefinieerd worden als een daad die een normaal voorzichtig en maatschappelijk bewuste burger in dezelfde omstandigheden geplaatst, niet zou gesteld hebben. Een fout maken kan een inbreuk uitmaken op één of andere wetgeving, maar het kan ook een inbreuk zijn op de "algemene zorgvuldigheidsnorm". In dit laatste geval wordt er nagegaan hoe iemand anders (een normaal voorzichtig en redelijk mens) in dezelfde feitelijke omstandigheden zou handelen (het zogenaamde principe van een "goede huisvader"). Toch moet men hier opmerken dat ook een "normaal voorzichtig en redelijk mens" niet onfeilbaar is en zich dus ook kan vergissen of fouten maken en hierdoor schade kan toebrengen.

Daarnaast is het van belang dat deze "normale voorzichtige en redelijke persoon" zich eveneens bevindt in dezelfde feitelijke omstandigheden. Indien uit het onderzoek van de zaak blijkt dat een normaal voorzichtig en redelijk mens anders zou hebben gereageerd in dezelfde feitelijke omstandigheden, dan kan er aangenomen worden dat de persoon die wordt aangesproken in verband met de schade, effectief ook de "algemene zorgvuldigheidsnorm" heeft overschreden. Doch er kan hier door de aangesproken persoon ook nog steeds beroep gedaan worden op een "rechtvaardigingsgrond"(bv overmacht of de fout van het slachtoffer zelf). Lukt dit dan zal de aangesprokene toch geen fout hebben gemaakt, ondanks het feit dat de algemene zorgvuldigheidsnorm overschreden werd.

Opdat er sprake kan zijn van deze "foutaansprakelijkheid" moet er aan drie voorwaarden worden voldaan. In de eerste plaats moet er "schade" zijn. Deze schade moet het gevolg zijn van een effectieve fout en bovendien moet er een oorzakelijk verband bestaan tussen deze schade en de fout. Met "oorzakelijk verband" bedoelt men hier dat de schade niet zou ontstaan zijn zonder de fout.

 

Concreet houdt dit alles in dat er een daad moet verricht worden door de mens die door zijn schuld schade meebrengt voor het slachtoffer. Bij het beoordelen van deze daad, wordt steeds uitgegaan van het "algemene zorgvuldigheidsprincipe". Dit betekent datgene wat een andere normale, vooruitziende en voorzichtige persoon zou doen indien hij in dezelfde omstandigheden zou geplaatst worden. Wat dus de "goede huisvader" zou doen!

 

Wat in de praktijk?

 

Architect Jan krijgt de opdracht van Marcel om een bouwdossier samen te stellen en een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen voor de renovatie van een bestaande woning.

Marcel start met de werken, maar na enige tijd verplicht de gemeente hem de werken stil te leggen. Het blijkt dat de verrichte werken niet overeenstemmen met de vergunning en met het bouwaanvraagdossier ingediend door architect Jan.

 

Er komt maar geen schot in de zaak en uiteindelijk beslist Marcel om de woning volledig af te breken en een nieuwe te bouwen met een volledig nieuw bouwaanvraagdossier.

Maar hij eist hier eerst een schadevergoeding, zowel van de gemeente als van architect Jan.

Hij baseert zich hiervoor op artikel 1382 BW.

 

Uit onderzoek van dit dossier blijkt dat er complete verwarring was betreffende een onzorgvuldig samengesteld bouwdossier van architect Jan. Zo kwam de beschrijvende nota en het bouwplan niet overeen, bevatte het dossier verouderde kadastrale gegevens, er werden verkeerde maataanduidingen gebruikt, het bouwplan was niet precies enz...

 

In deze gegeven omstandigheden beslist de rechter dat architect Jan hier effectief een slecht bouwdossier heeft overgemaakt aan de gemeente. Jan is contractueel aansprakelijk ten opzichte van zijn bouwheer Marcel voor het indienen van een onzorgvuldig en verwarrend bouwdossier volgens de rechter. De rechter spreekt hier van een "contractuele aansprakelijkheid" omdat er tussen de architect en de bouwheer Marcel een contract tot stand is gekomen (een architectenovereenkomst) waardoor Jan gehouden is aan contractuele verplichtgingen.

 

Maar...anderzijds oordeelt de rechter dat ook de gemeente niet vrijuit gaat! Zij is volgens de rechter buitencontractueel aansprakelijk (op basis dus van artikel 1382 BW) ten opzichte van bouwheer Marcel. De gemeente zag in dat ze te maken kreeg met een bouwdossier dat onzorgvuldig en verwarrend was; zij had daarom op zijn minst moeten informeren wat nu de juiste bedoelingen van het bouwdossier waren. Zij had dus moeten achterhalen wat de precieze bedoeling was van de bouwwerken: instandhoudingswerken, renovaties, nieuwe werken?? Door het stopzetten van de werken kon de gemeente volgens de rechter haar fout niet rechtzetten!

 

De rechter meent dat de gemeente zich niet gedragen heeft als een vooruitziende, voorzichtige gemeente dit wel zou moeten doen en dit door haar onderzoeksverplichting met de voeten te treden. Zij heeft dus een inbreuk gepleegd op de algemene zorgvuldigheidsnorm.

 

Om deze redenen concludeert de rechter dat zowel architect Jan als de gemeente een fout hebben gemaakt en aansprakelijk zijn voor de schade die Marcel lijdt.

De rechter verdeelt de aansprakelijkheid tussen de gemeente en Jan en zij staan elk in voor de helft van de schade van Marcel. De fout van zowel architect Jan als van de gemeente staan in oorzakelijk verband met de schade van Marcel.

 

Daar Marcel zijn volledig oorspronkelijk bouwwerk heeft afgebroken wegens de te hoge problemen met het bouwdossier, spreekt het volgens de rechter voor zich dat hij recht heeft op een schadevergoeding. Door de fout van architect Jan en de gemeente, is hij overgegaan tot een volledige nieuwbouw. Jan en de gemeente moeten in solidum een schadevergoeding van 100.000 euro betalen aan Marcel, te vermeerderen met de intresten.

 

 

Besluit

 

In deze zaak krijgt architect Jan dus ongelijk, maar wordt ook een fout ten laste van de gemeente gelegd. Merken we op dat in dergelijke zaken alle juiste feiten en omstandigheden door de rechter nagegaan worden vooraleer hij tot een beslissing komt. Het is best mogelijk dat een klein detail of ietwat andere omstandigheden, een heel ander licht op de zaak werpen.

Het is aan de rechter om de juiste feiten te interpreteren en hoe hij dit zal doen is moeilijk vooraf te voorspellen.

 

Solange Tastenoye

 

Vrijdag 07 September 2012

 

 

rss