Een testament opmaken: wat moet u erover weten?

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Naast de schenking is het mogelijk om via een testament zijn laatste wil te kennen te geven. Diegene die het testament opmaakt kiest zijn erfgenamen in de mate van het mogelijke en na zijn overlijden zal zijn wil uitgevoerd moeten worden. Hoe gaat dit alles nu precies in zijn werk? Kunnen de erfgenamen later toch nog een testament aanvechten?

 

Wat is een testament?

 

Een testament is een akte waarbij de erflater, voor de tijd dat hij niet meer in leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt, en die hij kan herroepen.

Het gaat hier dus om een eenzijdige rechtshandeling: het is de "erflater" (diegene die het testament opmaakt) die deze handeling stelt en die pas na zijn overlijden zal uitgevoerd worden.

 

Kan een testament herroepen worden?

 

In tegenstelling tot een schenking (die kan slechts onder uitzonderlijke omstandigheden herroepen worden), kan een testament steeds herroepen worden. De erflater kan dus steeds een nieuw testament opmaken en andere erfgenamen aanduiden. Het testament moet echter wel gedateerd zijn om na te kunnen gaan welk het meest recente is en dus de laatste wilsbeschikking is van de testator. Laten we hier wel opmerken dat de erflater altijd rekening zal moeten houden met de reservataire erfgenamen: hij kan dus deze erfgenamen niet ontverven!

 

Vormen en geldigheid van een testament

 

Bij een testament kan de erflater over zijn goederen blijven beschikken zolang hij leeft (hij kan zelfs het goed ook nog verkopen). Dit betekent concreet dat de erflater volledig eigenaar blijft van zijn goederen en dat het testament slechts uitwerking heeft na zijn overlijden. De goederen die dan overblijven bij het overlijden van de erflater, vormen zijn nalatenschap.

De Belgische wetgeving voorziet in drie soorten testamenten: het notariële of openbaar testament, het eigenhandig testament en het internationaal testament.

 

Het notariële of openbaar testament

 

Dit testament wordt opgemaakt bij de notaris in het bijzijn van twee getuigen (of een tweede notaris). De erflater dicteert zijn testament aan de notaris. De notaris schrijft het testament eigenhandig neer. Nadien wordt het testament voorgelezen en ondertekend door iedereen (ook door de getuigen). Deze getuigen mogen absoluut geen bloed- of aanverwanten zijn van de erflater. Het testament wordt door de notaris bewaard en wordt ook ingeschreven in een Centraal Register voor Testamenten (CRT).

Laten we hier wel opmerken dat het voor de notaris sinds 1 januari 2011 mogelijk is geworden om het testament dat hem gedicteerd wordt op de pc mag typen. Een modernisering dus! De notaris moet het daarna dan wel laten tekenen door diegene die het gedicteerd heeft.

Maakt u zelf uw testament op dan moet het nog steeds eigenhandig gebeuren.

 

Het eigenhandig testament

 

Zoals de naam het al doet vermoeden is dit een testament dat door de erflater eigenhandig geschreven wordt, ondertekend en gedagtekend. Getuigen zijn bij deze vorm van testament niet nodig. Ook hier is het testament laten schrijven door iemand anders of typen uit den boze.
De erflater moet zijn testament dagtekenen en dateren; dit is belangrijk indien de erflater meerdere testamenten heeft gemaakt. Aan de hand van de datum zal dan kunnen nagegaan worden welke het laatst opgemaakt werd en dus uitwerking zal krijgen.

Een laatste belangrijk punt is dat de erflater zijn testament ondertekent.

 

Het internationaal testament

 

Een internationaal testament wordt opgesteld door de erflater of een derde (bijvoorbeeld een vriend of familielid) en wordt nadien door de erflater ondertekend. Ook de taal waarin het testament wordt opgesteld, speelt geen rol.

Dit testament mag getypt worden en hoeft dus niet per se met de hand geschreven te worden. Nadien wordt het internationaal testament persoonlijk aangeboden bij een notaris die er, in het bijzijn van twee getuigen, een verklaring van opmaakt. Deze getuigen zijn hier absoluut noodzakelijk.

 

Het internationaal testament wordt vooral opgemaakt indien er zich een internationaal element voordoet (bv de erflater woont in het buitenland).

Belgen die zich in het buitenland bevinden en een testament willen opmaken, kunnen zich tot een plaatselijk notaris wenden of tot een Belgisch diplomatieke ambtenaar.

Bevindt u zich als Belg in het buitenland en meent u aanspraak te kunnen maken op een nalatenschap die in België opengevallen is, dan kan u best contact opnemen met het consulaat. Via hen zal het Belgisch CRT geconsulteerd worden en nagegaan worden of de erflater een testament had opgemaakt.

 

Laten we hier opmerken dat het gebruik van de getuigen bij een internationaal testament zeer belangrijk zijn en door de rechter streng beoordeeld wordt.

 

Solange Tastenoye

Juriste

 

Vrijdag 10 Februari 2012