ABC van het zwembad

Waar vandaan: Lifestyle > ABC van het zwembad

ABC van het zwembad - Van Aanleg tot Zwembad

Een literaire wandeling door het zwembadjargon

De eerste stap naar een eigen zwembad is op zoek gaan naar een goede zwembadbouwer. Tijdens de kennismakingsgesprekken wordt er vaak gegoocheld met diverse termen die betrekking hebben op de zwembadinstallatie. Met onze handige alfabetische lijst kom je alvast niet onbeslagen op het ijs.

A

Afdekkingen
Er is vandaag een ruime keuze aan afdekkingen. Je kunt afdekken met een noppenfolie, een afrolbaar dubbel zeil of een lamellenafdekking.
De folie of het doek kunnen bovengronds worden opgerold met behulp van een handmatig bedienbare katrol. Lamellenafdekkingen zijn normaliter geautomatiseerd en bestaan in polycarbonaat of pvc. De lamellen zijn vol of hol, beschikbaar in diverse kleuren en er is ook een solar-uitrusting die helpt het water op temperatuur te houden.
En dan zijn er nog telescopische overkappingen in glas en kunststof. In het geval deze wat hoogte hebben, laten ze je toe om eronder te zwemmen of zelfs rond het zwembad te lopen. In dat laatste geval doet de overkapping denken aan een veranda of oranjerie.

B

Buffertank
In een overloopzwembad komt het water gelijk met de zwembadrand zodat je al zwemmend steeds zicht op de omgeving blijft behouden. Om dit te realiseren moet er extra water in omloop kunnen worden gebracht. Dat wordt opgeslagen in een buffertank. Het overloopcircuit van overloopzwembaden omvat daarnaast nog een buffertankregeling, een automatische driewegkraan en een kogelterugslagklep. Het al dan niet overlopen wordt geregeld door de automatische driewegkraan.

C

Chloor en chemicaliën
Desinfecteren zonder gebruik te maken van chloor of chemicaliën is bijzonder moeilijk. Doch door UV-sterilisatie en ionisatie kan het chloorverbruik wel drastisch worden verminderd. De werking van de ionisator is gebaseerd op chemische activiteit. Koperionen verhinderen niet alleen de groei van algen en bacteriën, maar resulteren ook in proper en gezond water.
Naast een ozonator tref je vaak ook een chloordoseersysteem aan dat chloorgebruik zeer precies doseert zodat er dus minder chloor wordt gebruikt. Een volautomatische ontsmetting  op basis van chloor- en pH-sturing wordt soms aangevuld met een halfautomatische ontsmetting via UV/C-straling.

D

Diepte
De diepte van het bad kan je zelf bepalen. Zeker bij de bouwkundige baden waar geen standaardmaten gelden voor diepte, breedte, lengte en vormgeving.
Bij voorgevormde polyesterbaden en prefabbaden is de keuze beperkter, maar ook daar kan je vaak kiezen voor een aflopende diepte, een ondiep aanloopstuk met onderwatertrap of een gelijke diepte over de ganse lengte van het zwembad. Om veilig in het zwembad te kunnen springen of duiken heeft het bad een minimale diepte van 1,20 tot 1,50 meter. Het absolute summum op dit gebied is een zwembad waarvan de bodem hydraulisch verstelbaar is, van 0 cm tot ...

E

Energieverbruik
Voor het aansturen van de elektrische pompen in de technische ruimte verbruik je natuurlijk energie. Een zwembad heeft een groot wateroppervlak en zodoende is er veel kans op warmteverlies. Vandaar dat je het energieverbruik ook in dat opzicht moet trachten te beperken.
Om het energieverbruik van de technische systemen binnen de perken te houden, zijn de nodige afwegingen nodig vooraleer je een keuze maakt tussen de diverse verwarmingssystemen (zie ook watertemperatuur).

F

Filter
Er zijn velerlei oplossingen voor het verkrijgen van helder water. Een zandfilter gevuld met kwartszand die geïnstalleerd wordt in de technische ruimte geldt als basissysteem, maar er zijn ook andere filtermedia en systemen met verwisselbare patroonfilters. De zandfilter is duurder in aanschaf dan een patroonfilter, maar veel onderhoudsvriendelijker omdat het zand slechts om de 5 à 10 jaar moet worden vervangen.
De diatomeeënfilter geldt tegenwoordig als het beste filtersysteem. Minerale filters zoals de lavafilter zijn vooral verdienstelijk in het zwemvijversegment.

G

Geur
Chloor en chemicaliën zorgen voor een ‘zwembadgeurtje’. Niet echt storend doch de hierboven genoemde aanvullende desinfectieystemen kunnen de geurhinder enigszins beperken. De ozonator biedt in dat opzicht zeker soelaas. De ozonatoren doden veel sneller bacteriën, schimmels, sporen en virussen dan chloor of broom, en zullen de geur van chloor nagenoeg elimineren. Het verbruik van zwembadchemicaliën zal ook spectaculair dalen. Ecologische zuiveringssystemen worden veelvuldig toegepast in zwemvijvers. Met een goed werkende of evenwichtige bacteriologische zuivering zijn ze in principe geurloos.

H

Helder water
Glashelder water is helaas geen synoniem van gezond of ontsmet water. Voor de noodzakelijke waterontsmetting wordt de werking van een filter met name nog aangevuld met een ionisator en een ozonator, maar dat vertelde ik hierboven al. Voor het glasheldere water is echter het zuiveringssysteem verantwoordelijk.
Je vindt dit in de garage of technische ruimte. We hebben het dan over de filtering (met zandfilter, diatomeeënfilter, patroonfilter of mineralenfilter).
In dit verband mogen we ook het systeem op basis van zoutelektrolyse niet vergeten te vermelden, want het wordt ook veelvuldig aangewend. Zoutchlorinators gebruiken een mengeling van 3 elementen: water, keukenzout en elektriciteit. Het principe is gebaseerd op de natuurlijke productie (door elektrolyse) van natriumhypochloriet, zuurstof en ozon. Het water heeft een zoutconcentratie van 4-5 gr/liter. Dat is ongeveer de helft van het zoutgehalte van een traan.

I

Inbouw- of opbouwzwembad
Je kunt het zwembad inbouwen. De boordsteen bevindt zich dan op maaiveldhoogte. Bij een opbouwbad wordt het bad op de tuingrond geïnstalleerd. Het kan daardoor ook  snel weer worden afgebroken. Er is ook een tussenoplossing, namelijk half opgebouwd. In dat geval bevindt de zwembadrand zich meestal op een gebruiksvriendelijke zithoogte.

J

Jetstream
Wanneer je slechts over een kleine tuin beschikt, is het absoluut niet zo dat je moet verzaken aan zwemplezier. Met een krachtige jetstream of tegenstroominstallatie kan je in het kleine zwembad of de zwemspa gewoon ter plaatse blijven zwemmen.

K

Kleur
De liner, polyester, folie of mozaïekbetegeling bepaalt grotendeels de kleur van het water. (EPDM voor zwemvijvers). De lichtblauwe liner kreeg sinds enkele jaren nog het gezelschap van wit en het nu erg populaire grijs. Inox weerspiegelt de blauwe wolkenloze hemel en natuursteen zorgt voor een zeer aparte aanblik. Maar een bekleding met glasmozaïek of keramische tegel, verkrijgbaar in vele kleuren en vormen, gelden nog steeds als het neusje van de zalm.

L

Lamellen
De eerste generatie lamellen was hol. De lamellen dreven daardoor op het water. We onderscheiden daarin solarlamellen die in afgerolde vorm nog het zonlicht doorlaten en de gekleurde pvc-lamellen. Interessant zijn nu ook de drijvende volkernlamellen in pvc-schuim met soepele verbindingen in gecoëxtrudeerd polyeruthaan. Ze kunnen niet worden verzwaard met water.

M

Monoblock
Monoblockbaden zijn voorgevormde zwembaden in kunststof, polyester of keramiek. Ze zijn snel duikklaar, want ze worden kant-en-klaar aangeleverd. Je hebt ze vast al zien voorbijrijden op de openbare weg. Op de werf staat een telescopische kraan klaar die het bad van op de laadbak van de vrachtwagen voorzichtig naar de zwembadkuil brengt.
Verwacht geen maatwerk, want  vooraf moet je kiezen uit een aantal standaardmodellen. Maar de afwerking kan tegenwoordig wel sterk worden gepersonaliseerd. Het enige wat men na plaatsing nog moet doen is ze vullen met water. Gemiddeld is de klus op een week geklaard.

N

NBN-normen
‘Een norm weerspiegelt de regels van goed vakmanschap met betrekking tot een product, dienst of productieproces’, aldus het Bureau voor Normalisatie (NBN). De normen die uitgevaardigd worden  door het NBN zijn meestal niet verplichtend, tenzij opgegeven door het lastenboek. Wellicht verdwijnen heel wat bestaande NBN-normen automatisch als zij door een corresponderende EN-norm of Europese norm worden vervangen. De betrokken EN-normen worden dan door het BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie) geregistreerd en uitgegeven als Belgische norm (NBN-EN norm).

O

Overloopgoot
Bij overloopbaden staat het water gelijk aan de boordsteen, en zo verkrijg je een mooi spiegelend wateroppervlak. Een overloopgoot vangt het water op dat als een zachte rimpeling over de boordsteen vloeit. Het vakmanschap van de zwembadbouwer bestaat erin dat dit continu over de ganse lengte en breedte van het zwembad en haast fluisterstil gebeurt.

P

Polyesterzwembad
Het polyesterbad (monoblok) is een waterdichte kuip. Het kan ter plaatse worden afgewerkt doch meestal wordt de polyesterkuip handmatig in de fabrieksloods gemaakt. Geen gezonde klus voor de arbeiders, maar het resultaat mag er wel zijn.
Voor de verschillende modellen met ondiepe delen, Romaanse trappen etc.. wordt gebruik gemaakt van mallen. Het bad wordt vrijwel kant-en-klaar afgeleverd en in de kuil geplaatst.
Er zijn geen naden en in principe ook geen zwakke plekken. Vaak wordt ook het betonnen bad binnenin nog afgewerkt met een onderhoudsvriendelijke polyesterlaag.

Q

-

R

Roldeck
Roldeck is eigenlijk een merk van zwembadafdekking, maar net zoals bic en stylo is dit begrip als eponiem een eigen leven beginnen te leiden. Puristen die de verwijzing naar het merk wil stil houden, spreken over een roldek (zonder c).

S

Skimmer
De skimmer is een opvangsysteem, bestaande uit een brede of smalle gleuf ter hoogte van de waterrand, verbonden met een mandje waarin het grovere vuil of drijvende onreinheden zoals bladeren, zaden en takjes kunnen verzinken.
Van daaruit vertrekt het water richting filter. Het kamerwandje wordt ook gebruikt om chloortabletten langzaam in te laten oplossen. Doorgaans worden vier skimmers geïnstalleerd. De mandjes moeten op regelmatige tijdstippen manueel worden leeggemaakt.

T

Turnover
Dit is de omlooptijd voor alle zwembadwater doorheen de filter. Het water wordt door een pomp aangezogen en door het zand gestuurd dat vervolgens het vuil tegenhoudt. Bij een particulier zwembad is de gewenste turnover 4 à 5 uur.
Bij een binnenzwembad, waarin minder vuil kan verzeilen, wordt 5 à 6 uur aangeraden als turnover.

U

UV-sterilisator
Bij een UV-sterilisatie wordt het water door een unit gestuurd. In het midden van deze unit bevindt zich een UV-lamp. Hoe dichter men bij de lamp komt, hoe efficiënter de ontsmetting verloopt. Een geïntegreerde elektromechanische display toont het aantal werkuren en een ledlampindicator geeft aan wanneer het systeem actief is.

V

Verlichting
Onderwaterverlichting zorgt altijd voor een aparte sfeer, maar tegelijk ook voor een verbeterde zichtbaarheid en dus extra veiligheid. De spots zijn geïntegreerd of ze worden achteraf gemonteerd. Ook interessant is in de zwembadboordsteen geïntegreerde verlichting. Nieuw is nu het grotere aanbod aan armaturen met gekleurde verlichting of verlichting die snel van kleur verandert.

W

Watertemperatuur
De watertemperatuur bepaalt u zelf. Van zwemvijvers verdraagt men vaak een lagere watertemperatuur, maar het zwemwater van zwembaden wordt doorgaans opgewarmd. Een elektrische warmtewisselaar is goedkoop in aanschaf (+/- 650 euro), maar duur in verbruik.
Een warmtewisselaar, aangesloten op CV-ketel (+/- 1.500 euro) is op termijn voordeliger, maar dit kan enkel als de CV-ketel voldoende capaciteit heeft. Een aparte gasketel (+/- 2.500 euro) haalt een heel hoog rendement.
De elektrische warmtepomp is duurder in aanschaf (+/- 6.000 euro), maar zuiniger in verbruik. Die capteert de warmte uit de lucht.

X

X
X symboliseert hier enkele vraagtekens, want je twijfelt nog. Je weet nog niet welk bad je moet kiezen of in welk jaar je het zal laten bouwen. Het zwembaden-dossier helpen je op weg om de juiste keuze te maken.

Y

Yachting
Wat is er beter waterdicht dan een boot? Boten en zeiljachten liggen immers jarenlang in het zoute water, zomer en winter in de meest diverse omstandigheden. Geen wonder dus dat de knowhow uit de nautische industrie ook aangewend wordt voor de productie van zwembaden. Zo komt de Belgische jachtenbouwer Zeydon vanaf dit jaar op de markt met een nieuwe reeks monoblocs die hun inspiratie en technische klasse halen uit zeiljachten. De monoblocs zijn vervaardigd uit pvc-schuim met gesloten cellen omgeven door gelcoats en epoxy hars.

Z

Zonnecollectoren
Men spreekt vaak over zonnepanelen. Doch men bedoelt vast de energievriendelijke zonnecollectoren. Zonnecollectoren worden best geplaatst op een zuidelijk gericht dak. Ze bestaan uit een buizensysteem waar doorheen het water loopt. Zodra de zon zich toont, wordt het water gratis opgewarmd door de opgevangen zonnestralen.

Auteur: Anne-Marijn Somers
Bron: PSG -


Seniorennet