Wat u wel en niét kunt doen met uw testament

Wat is een testament?
Een testament is voor de wetgever: "een steeds herroepbare akte, waarbij de erflater voor de tijd dat hij niet meer in leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt." Je moet hiervoor minimaal 18 jaar zijn. (bij 16 jaar kan je over de helft van je vermogen beschikken).

Verder dien je op moment van het opstellen van je testament "gezond van geest" zijn. Het maakt echter niet uit of je op moment van overlijden nog gezond van geest was, enkel het tijdstip van het opmaken van je testament telt.

Kan je kiezen wie je erfgenamen zijn?
Je kan niet altijd kiezen wie je erfgenamen zijn.
De wet voorziet dat, afhankelijk van de omstandigheden, de echtgenoot, kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, ouders, grootouders of overgrootouders een bepaald "voorbehouden " of "reservatair"deel hebben. Indien je geen kinderen hebt, of niet gehuwd bent, zijn je ouders "voorbehouden" of "reservatair" erfgenaam. Zo kunnen ook ouders hun eigen kinderen niet onterven, wat er ook in je testament staat.

Het is echter wel mogelijk om bepaalde erfgenamen te bevoordelen. Afhankelijk van je persoonlijke situatie beschik je over verschillende mogelijkheden. Meer hierover op deze pagina.

Je kan wel vrij een deel van je vermogen verdelen na je overlijden via een testament. Zo kan je bepaalde personen extra geld geven, of kan je bepaalde mensen of instellingen die anders nooit tot de nalatenschap zouden geroepen worden, tóch een deel van je erfenis geven.

Een deel is dus gereserveerd voor uw wettige erfgenamen, daar kan je dus niet onderuit. Dat is de "reserve". Het "beschikbare" deel is dát gedeelte van de nalatenschap waarover je dus zélf kan beslissen. Er zijn verschillende soorten testamenten die je verschillende mogelijkheden geven.

Onterven
Je kan echter ook onterven. Er zijn drie mogelijkheden waarin je sommige mensen kan onterven.

1. Als je geen kinderen hebt, dan zijn je naaste voorouders (ascendenten) de erfgenamen. Wil je dit niet, dan kan je deze bij testament onterven. Indien je gehuwd bent en geen kinderen nalaat, kan je bepalen dat alles naar je echtgenoot gaat in plaats van je voorouders.
    
2. Heb je wél kinderen, dan kan je deze niét onterven. Je beschikt wel over de mogelijkheid om via "verblijvingsbeding" de hele nalatenschap te laten toekomen aan de langstlevende echtgenoot zodat de kinderen slechts erven nadat beide ouders overleden zijn.
    
3. Je huwelijkspartner kan je, weliswaar onder welbepaalde voorwaarden,onterven. Je moet namelijk minimaal 6 maanden feitelijk gescheiden leven, je moet aan de rechtbank de toelating gevraagd hebben om apart te gaan wonen en bij testament het reservatair vruchtgebruik van je partner ontnemen.