Waar vandaan: Gezond Leven >Wat is osteoporose

Wat is osteoporose?

Osteoporose komt vaak voor, namelijk bij 1 vrouw op 3 boven de 50 jaar.Bovendien zijn osteoporotische fracturen (bij de postmenopauzale vrouw) frequenter dan hartinfarcten, cerebrale vasculaire accidenten en borstkanker samen. En toch is osteoporose zo weinig gekend, en leven er bij de patiënten nog vele vragen... een paar aantwoorden in dit dossier !

Botten en osteoporose
We worden geboren met 206 verschillende botten: het skelet. Het geeft ons lichaam structuur zoals de steunpilaren in een gebouw. Botten zijn opgebouwd uit ondermeer calcium, fosfor en nog vele andere mineralen.
Botten zien er uit als een ‘dood’ weefsel. Niets is minder waar. Onze botten zijn, net als al onze andere cellen, een levend systeem dat constant vernieuwd wordt. Dat wil zeggen: het botweefsel wordt voortdurend tegelijkertijd afgebroken en opgebouwd.

Osteoporose wil eigenlijk zeggen: poreuze botten. In de volksmond beter bekend als botontkalking of botarmoede. U kunt zich uw botweefsel voorstellen als een raamwerk waarin ondermeer mineralen zoals calcium worden vastgehouden. Het calcium in het botweefsel heeft een vergelijkbare functie als de bouwstenen in een huis.

botten1 pijl botten2

Uitgebreide studies tonen een langzaam botverlies aan vanaf ongeveer 30 à 35 jaar. Gemiddeld ongeveer 0,5% tot 1% per jaar. Dit geldt voor iedereen, zowel voor mannen als voor vrouwen. Maar bij sommige vrouwen kan dat verlies na de menopauze oplopen tot 2% à 5% per jaar, met een enorme botafname als gevolg.

botafbraakMen spreekt van osteoporose wanneer gedurende lange tijd de afbraak van het botweefsel groter is dan de opbouw, waardoor het bot te zwak wordt om uw gewicht te dragen. Daardoor kan het breken, zonder dat er echt een reden voor is. Zo kunt u een pols breken bij het optillen van een boodschappentas. Of kunt u uw enkel breken bij het afstappen van een trapje. Elk bot kan aangetast worden door osteoporose, maar de meest voorkomende breuken zijn die ter hoogte van de pols of de enkel, de ribben, de ruggenwervel en de heup.
Na het krijgen van een breuk is de kans op een nieuwe breuk veel hoger dan bij iemand die nog geen bot brak. Dit ‘cascade-’ effect betekent dat een vrouw die bijvoorbeeld een wervelbreuk meemaakt, in het komende jaar 4 maal meer kans maakt op een nieuwe breuk. Een gebroken heup kan uw leven ingrijpend veranderen. Een vroegtijdige diagnose van osteoporose en een aangepaste medicatie kan het breken van de botten helpen voorkomen.

Het aantal heupfracturen stijgt elk jaar...
Het aantal heupfracturen als gevolg van osteoporose neemt elk jaar toe. In 1995 waren het er nog 9.000. Men verwacht een stijging tot 14.000 heupfracturen in 2020. Dit komt deels door de veroudering van de bevolking, maar helaas ook door een veranderde voedingsgewoonte bij jongeren. Frisdrank vervangt melk, de belang-rijkste bron van calcium. En vele adolescenten hebben te weinig lichaamsbeweging, noodzakelijk voor het sterk maken van de botten.
Een vrouw van 50 jaar zou 17% kans hebben op een heupfractuur in de loop van de rest van haar leven. Een man van dezelfde leeftijd 6%.
Ongeveer een derde van de personen van 65 jaar en ouder valt jaarlijks ten minste één keer. Vijf procent van de valpartijen gaat gepaard met een fractuur. De gevolgen van osteoporosefracturen zijn ernstig.
Wervelfracturen leiden in 10% van de gevallen tot ziekenhuisopname. Deze fracturen kunnen aanzienlijke pijn veroorzaken en de levenskwaliteit verminderen.
Heupfracturen hebben nog slechtere vooruitzichten voor de patiënt. Eén op 5 overlijdt aan de gevolgen van een heupfractuur. Slechts 20 tot 60% van de overlevenden herwinnen hun beweeglijkheid of onafhankelijkheid voor dagelijkse bezigheden. Een groot deel gaat naar een instelling voor revalidatie voor een verblijf van ten minste één jaar en velen van hen blijven afhankelijk van hulp.
De behandeling van een heupfractuur kost bovendien veel geld aan de patiënt en aan de maatschappij. In België wordt de gemiddelde kostprijs van opname voor één heupfractuur geraamd op ongeveer 8.675 euro (350.000 BEF). En de gemiddelde kostprijs voor bijkomende zorgen wordt geschat op nog eens 6.950 euro (280.000 BEF), wat voor heel België een totale kostprijs van 189 miljoen euro
(8 miljard BEF) per jaar vertegenwoordigt. (W.I.V./epidemiologie/C.O.O.V.)
Zorg ervoor geen deel uit te maken van deze statistieken. Kies vandaag nog voor een aangepaste levensstijl.

Tips om osteoporose te bestrijden :

  • Zorg voor een calciumrijke voeding
  • Streef een gezonde levensstijl na (niet roken, weinig alcohol)
  • Doe specifieke oefeningen om uw botten en spieren te versterken
  • Neem geneesmiddelen die de botten weer sterker maken
  • Verminder het risico op vallen door een paar eenvoudige regels :
    • Maak alle loshangende draden vast
    • Verwijder kleine tapijten die gemakkelijk wegschuiven
    • Kleef anti-slip banden op uw trap
    • Zorg voor voldoende verlichting
    • Installeer leuningen langs de muur van de trap, in uw douche, aan het bad.
    • Draag stevige aangepaste schoenen. Best geen hoge hakken.

 

evolutieBent U een risicopatient ?
Er zijn heel wat factoren die een rol kunnen spelen in een verhoogde kans op osteoporose, soms factoren waarop u geen invloed kan uitoefenen. Maar in een aantal gevallen beslist u ook zelf mee over uw lot.


Antwoord hier (link naar risicotest maken) aan een paar vragen om te weten als u tot de risicopatiënten behoort.

Botmeting
De stevigheid of de dichtheid van het bot kan gemeten worden. Er bestaan verschillende meetmethodes. De meest gebruikte en de meest bekende is de DEXA (dual energy x-ray absorptiometry). Zeer laag gedoseerde x-stralen meten de dichtheid (de graad van poreusheid als het ware) en daarmee de stevigheid van de botten. Deze meting gebeurt gewoonlijk ter hoogte van de heup, de lage rug en/of de pols. Het onderzoek is eenvoudig, veilig en volkomen pijnloos.
Risicopatiënten worden soms ook opgespoord met een eenvoudige ‘ultrasound’- meting ter hoogte van de hiel. ‘Ultrasound’ betekent: met behulp van geluidsgolven. Dit alternatief geeft een indicatie van de botdichtheid. Een DEXA-meting blijft vandaag echter noodzakelijk om de diagnose van osteoporose te stellen.

Momenteel wordt ook gewerkt aan nieuwe technieken om via bloed- of urineanalyse de evolutie van osteoporose beter te kunnen opvolgen.

botdichtheid

Getuigenis :

“Ongeveer 15 jaar geleden brak ik zonder aantoonbare reden mijn pols. De dokter stelde osteoporose vast. Voor mij kwam het nieuws als een donderslag. Ik voelde me plots vreselijk oud. Helaas voor mij was de osteoporose al zeer ver gevorderd. Mijn botten zijn zo broos dat elke gewone val ze kan breken. Mijn lichaam verandert van vorm. Gewone rokken passen niet meer zo goed. Kleren kopen wordt moeilijk. Ik voel me misvormd. En ik had dit alles kunnen voorkomen indien ik vroeger naar de dokter was gegaan? Ik raad daarom iedereen aan: bent u 50, laat u onderzoeken op osteoporose. Dit hoeft niet bij u te gebeuren!”
“Ik heb mijn leven er naar aangepast. Ik let goed op dat de tapijten vastzitten zodat ik niet wegschuif. Ik stap voorzichtig, maar wel zo vaak en zo veel mogelijk om de botten te stimuleren om sterker te worden. Ik neem zeer stipt mijn medicatie en volg alle aanbevelingen van mijn arts. Ik zie het leven positief. Er zijn moeilijke dagen met pijn. Maar ik geloof steeds weer, morgen wordt het beter.Ik zie het leven positief in.”

 

Bron: "Maximaal leven met osteoporose" & logoviviosteo programma (met de steun van Roche & GSK).