De klimaatverandering

Het Amazonegebied speelt een belangrijke rol in het lokale en het wereldwijde klimaat. De bossen nemen het CO2 en het water op dat de planten afgeven aan de atmosfeer of - via de rivieren - aan de oceanen. Zo beïnvloeden ze het wereldwijde klimaat en de oceaanstromingen.

Wetenschappers hebben al verstoringen ontdekt: de watercyclus verandert door

• de versterking van het klimaatfenomeen El Niño
• de ontbossing, die de neerslagcyclus en -verspreiding wijzigt

Volgens modellen zou de temperatuur in het Amazonegebied tegen 2050 toenemen met 2 à 3°C. Tegelijk zal de afname van de neerslaghoeveelheid in het droge seizoen voor meer droogte zorgen. De gevolgen: aantasting van de zoetwatersystemen, de kwaliteit van de bodem die afneemt, meer erosie, epidemieën van besmettelijke ziekten,…

De invloed op het bos

Het Amazonegebied is een 'koolstofput'. Maar als het er warmer en droger wordt, kan 30 tot 60% van het bos in een savanne veranderen. Dan zal het Amazonegebied niet langer CO2 vasthouden, maar het juist uitstoten.

Wist je dat… … een - controversieel - idee om de klimaatverandering aan te pakken als volgt luidt: betaal de tropische landen om hun bossen te beschermen in plaats van ze te kappen. Het komt erop neer dat landen met tropische bossen op hun grondgebied 'koolstofkredieten' zouden krijgen voor de bossen die ze beschermen. Via het Protocol van Kyoto zouden ze die kredieten kunnen verkopen aan industrielanden die zelf teveel koolstofdioxide uitstoten. Met de huidige handelswaarde voor koolstof zou één hectare onaangetast tropisch bos duizenden dollars waard zijn. Wordt deze oppervlakte bos gekapt om plaats voor te maken voor land voor veeteelt, dan levert hij maar 300 dollar op. Dit systeem is nog niet in voege omdat het moeilijk aan te tonen is dat een bos effectief omgekapt zou zijn zonder het koolstofkredietensysteem.

De invloed op het wildleven

De klimaatverandering zal de temperatuur teveel doen toenemen. Soorten die zich kunnen verplaatsen, kunnen een ander leefgebied opzoeken. Maar veel soorten kunnen zich niet verplaatsen of kunnen nergens heen.
De stijging van de temperatuur zal het leven van veel soorten drastisch veranderen, en bv. het verspreidingspatroon van vissen wijzigen. Sommige soorten die op het land leven, hebben zich al naar hoger gelegen gebieden begeven, en zullen uit hun vroegere leefgebieden verdwijnen. Nieuwkomers in een bepaald gebied zullen bovendien voor plaats en voedsel moeten wedijveren met de al aanwezige soorten.

De invloed op het zoetwaterleven en de zoetwatervoorraden

Minder regen in het droge seizoen heeft belangrijke gevolgen voor rivieren, waterrijke gebieden en de mensen die ervan afhankelijk zijn om te overleven. Ook de stijging van het zeewaterpeil zal de Amazonedelta treffen. En verschijnselen die gepaard gaan met de klimaatverandering zullen de mangroves (vloedbossen) aantasten - belangrijke voortplantingsgebiden voor tal van diersoorten die in zee leven.

De gevolgen:

• Warmer water verandert de verspreiding van soorten die in het water leven
• De hogere temperatuur doet de concentratie zuurstof in het water afnemen, waardoor larven en eitjes stikken
• Soorten die zich in een nieuw leefgebied vestigen, moeten wedijveren met de al aanwezige soorten
• De toevoer van voedingsstoffen in rivieren verandert
• De ondiepe waterhabitats in het droge seizoen worden kleiner

De invloed op de landbouw

De klimaatverandering spaart ook de landbouw in het Amazonegebied niet. Voor de mensen die van de landbouw moeten overleven, zal dit dramatische gevolgen hebben.

De gevolgen:

• Slechter groeiende teelten, want minder regen en meer bosbranden
• Een lager rendement door parasieten en ziekten
• Een uitbreiding van de landbouwoppervlakte (ten koste van de bossen) om het lagere rendement per ha te compenseren

 

Bron: WWF