Het beding van aanwas voor roerende goederen

Meer over nalatenschapsplanning: Schenken van aandelen op naam Een restschenking: iets voor u? Vrijstelling van successierechten op de gezinswoning voor de langstlevende partner Erfrecht wettelijk samenwonen Een perfect huwelijkscontract De gezinswoning binnen een nieuw samengesteld gezin Wijziging van huwelijkscontract: procedure vereenvoudigd Huwen: tien weetjes omtrent contracten De gesplitste aankoop: Een meerwaarde bij uw successieplanning? Een deel van uw erfenis belastingvrij naar uw kleinkinderen Beding van aanwas voor roerende goederen Vlaamse vrijstelling van successierechten voor familiebedrijven gewijzigd De optimalisatie van de overdracht van onroerende vermogen naar de kinderen

In het kader van een successieplanning wordt niet zelden een beroep gedaan op bedingen van aanwas. In een beding van aanwas wordt overeengekomen dat bij de verwezenlijking van een bepaalde gebeurtenis, gewoonlijk een overlijden, het aandeel van één der deelgenoten in bepaalde goederen van rechtswege door de andere deelgeno(o)t(en) wordt verkregen.

In de praktijk wordt een beding van aanwas wellicht het meest gebruikt bij vastgoedinvesteringen door ongehuwde samenwonenden.  De laatste jaren wordt zo’n beding ook overeengekomen voor roerende goederen en door echtgenoten die zijn gehuwd onder een stel­sel van scheiding van goederen of door echtgenoten die zijn gehuwd onder een gemeenschaps­stelsel bij wederbelegging van eigen gelden.

Echtgenoten die bijvoorbeeld elk de helft hebben van de aandelen van een patrimoniumvennootschap kunnen bijvoorbeeld overeenkomen dat de aandelen van de ene echtgenoot, onder opschortende voorwaarde van zijn/haar vóóroverlijden, toekomt aan de langstlevende (aanwast bij diens vermogen).  Wanneer het beding kwalificeert als een verrichting ten bezwarende titel en dus niet als een verrichting ten kosteloze titel, geeft de aanwas in principe geen aanleiding tot schenkingsrechten of successierechten.

Voor de kwalificatie van een aanwasbeding tussen echtgenoten gaat de fiscale Administratie uit van een feitelijk vermoeden van vrijgevigheid.  Nochtans wordt in de rechtsleer algemeen aangenomen dat een begiftigingsinzicht nooit wordt vermoed.  Het is ook onbetwist dat echtgenoten overeenkomsten ten bezwarende titel kunnen afsluiten.  Zo kunnen echtgenoten gehuwd onder een gemeenschaps­stelsel een huwelijkscontract afsluiten waarin ze de huwgemeenschap in volle eigendom aan de langstlevende toebedelen (het zgn. langst leeft, al heeft beding).  Deze overeenkomsten worden civielrechtelijk niet als een schenking maar als huwelijksvoorwaarden behandeld.  In die zin kan ook een aanwasbeding tussen echtgenoten als een overeenkomst ten bezwarende titel wordt beschouwd.

We onderstrepen echter dat een aanwasbeding als een schenking zal worden gekwalificeerd, indien de fiscale Administratie het schenkingsinzicht (de bevoordelingsbedoeling) zou kunnen bewijzen.  Voor roerende goederen kan dat in het Vlaams gewest mogelijks tot gevolg hebben dat artikel 4,3° van het Wetboek der Successierechten wordt toegepast, gelet op de opschortende voorwaarde van het aanwasbeding.

Artikel 4, 3° W. Succ. stelt een schenking gedaan onder een opschortende voorwaarde die wordt vervuld ingevolge het overlijden van de schenker gelijk met een belastbaar legaat.

Om de afwezigheid van enig kosteloos beding en de vermijding van successierechten te ondersteunen, is het noodzakelijk dat het om een evenwaardig kanscontract gaat, waarbij een eventuele ongelijke overlevingskans (die niet alleen afhankelijk is van de leeftijd, maar ook van de gezondheidstoestand en van het geslacht van de contractanten) wordt gecompenseerd.  Uw notaris of financial planner kan u hierover adviseren.

<<< Vorige pagina

Volgende pagina >>>

Bron: Optima Financial Planners
(update oktober 2008)